De ouderling: opziener, herder of coördinator?

Bijna 100 broeders en een enkele zuster luisterden aandachtig naar de inleiding van prof. dr. A. Baars van Apeldoorn. Voorafgaande aan het referaat opende de voorzitter, br. Van Oord, met het laten zingen van enkele verzen van psalm 62. Hij ging voor in gebed en las uit Lucas 24: 36-49 en uit Joh. 21: 15-19. In zijn openingswoorden wees hij op de Here die ook na Zijn opstanding Zelf onderwijs geeft aan Zijn discipelen. Zijn boodschap moet aan de gehele wereld verkondigd worden. Wij moeten ons geen zaken laten opdringen die ten koste gaan van de wezenlijke zaken.

Referaat
In zijn referaat ging prof. dr. A. Baars in op de erosie van het ambt van ouderling. Dit blijkt naar zijn mening uit een aantal facetten.
1. De klassiek-gereformeerde ambtsleer is in discussie gekomen, met vragen over de betekenis van de ambten in de gemeente.
2. In veel gemeenten is er een ontwikkeling waarbij de taak van de ouderlingen inhoudt dat zij alle – pastorale en andere – activiteiten binnen de gemeente en binnen hun eigen wijk stimuleren en coördineren.
3. De agenda’s van kerkenraden zijn de laatste tientallen jaren steeds voller geworden met dingen die niet rechtstreeks met de pastorale zorg voor gemeenteleden te maken hebben.
4. De vraag is steeds vaker aan de orde ‘Wat is de relatie van de kerkelijke werker tot de klassieke ambten binnen de kerk?’.
5. In een toenemend aantal gemeenten wordt het steeds moeilijker om kandidaten voor ouderling te vinden.

In zijn bezinning op de taak van ouderling ging prof. Baars in op wat de Bijbel zegt over het ambt van oudste. Vervolgens ging hij na hoe Calvijn dit ambt inhoud heeft gegeven, ten derde liet hij zien, in het licht van het voorafgaande, hoe de pastorale zorg van de ouderling gestalte moet krijgen in onze tijd.

Oudste
In het Oude Testament komen we het begrip oudste vooral tegen als oudsten van een stad aan wie het bestuur is toevertrouwd. In het Jodendom van na de ballingschap ontstaat het Sanhedrin waartoe ook de oudsten behoorden. Het was hun taak om te zorgen voor orde en tucht in de Joodse gemeenschap. We zien dus dat het begrip oudste zich hier ontwikkelde van een meer politiek-juridisch naar een religieus geladen begrip, dat noties bevatte als ‘leiderschap’ en het handhaven van orde en tucht.
Deze gedachten blijken ook bepalend te zijn geweest voor het begrip ‘oudste’ in de nieuwtestamentische gemeente. Het NT gebruikt namelijk twee verschillende namen om dit ambt aan te duiden. Naast ‘oudste’ komt immers ook ‘opziener’ voor. Bij zijn afscheid van de ouderlingen van de gemeente van Efeze, zegt Paulus: ‘Zo hebt dan acht op uzelven, en op de gehele kudde, over dewelke u de Heilige Geest tot opzieners gesteld heeft, om de gemeente Gods te weiden, welke Hij verkregen heeft door Zijn eigen bloed. Een opziener of ouderling moet dus leiding geven aan de gemeente op de manier waarop een herder zijn kudde leidt. Christus is de opperherder van de kudde, zijn gemeente en ouderlingen zijn onderherders. Wanneer we het bijbelse beeld van de herder volgen, leiden we daaruit af de zorgfunctie, de bewarende functie en de leidinggevende functie van de herder.
We moeten nog op een ander aspect van het werk van de ouderling volgens het NT wijzen. Dat is het feit dat de ouderlingen ook gewoon waren mensen thuis op te zoeken. Ook uit Hand. 20: 20 blijkt duidelijk dat de meeste nadruk ligt op het feit dat de ouderlingen thuis met en voor de zieke bidden.

De oorsprongen van het geregelde huisbezoek, zoals wij dat kennen in onze Nederlandse gereformeerde traditie, zijn te vinden in het Genève van Calvijn. Waarom achtte hij het huisbezoek zo belangrijk? Het grondmotief was voor hem zeker dat op deze wijze de bijbelse aanwijzingen voor de pastorale zorg aan de enkeling en aan de gezinnen het beste gehonoreerd konden worden.

Voor en na de lunchpauze hadden wij een leerzame bespreking. Na de lunchpauze nam br. Van Duijvenbode de leiding over.
Over het referaat en de bespreking kunt u uitgebreider lezen in Ambtelijk Contact.

Afscheid en slot
Na de bespreking nam br. Van Oord de leiding weer over.
Na 39(!) jaar trouwe dienst namen we afscheid in het comité van br. en zr. Van der Laan.
Br. Van Oord sprak hen met enkele dankwoorden toe. Na de zomer zal in het comité uitgebreider afscheid van hen worden genomen.

Na dit alles waren de slotwoorden aan ds. P.D.J. Buijs. Hij ging ons voor in dankgebed. We zongen staande enkele verzen van Psalm 111: ‘Zijn doen is louter majesteit’. Br. Van Oord bedankte prof. Baars, de organist, de CGK Nijkerk voor de gastvrijheid en wenste ieder en goede reis naar huis en een goede zondag. Om circa 15.00 uur sloot hij de conferentie.

(br. P. van Duijvenbode is lid van het comité.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen