Verbonden met Israël

Nu zijn er meer regio’s in de wereld waar groepen mensen elkaar naar het leven staan vanwege etnische en religieuze verschillen. Toch komt het me voor dat onze emotionele betrokkenheid sterker is, wanneer het om Israël gaat. Dat geldt zowel de betrokkenheid vanuit de politiek, als vanuit de kerken.

Centrum voor Israëlstudies
Om na te denken over de verbondenheid van de kerk met Israël, heeft het deputaatschap Kerk en Israël binnen onze kerken in 2002 het Centrum voor Israëlstudies opgericht. Dat gebeurde in samenwerking met de Gereformeerde Zendingsbond in de PKN en de Christelijke Hogeschool in Ede. Het CIS vormt zo een uniek samenwerkingsverband tussen twee kerkelijke organisaties en een onderwijsinstelling. Men vond elkaar in de gezamenlijke visie dat de ontmoeting met Israël van belang is voor ons als christenen. Twee visies werden nadrukkelijke afgewezen. De gedachte dat de kerk in de plaats is gekomen van Israël, de zogenaamde vervangingsleer, klopt niet met de blijvende belofte die er is voor Israël. God heeft van zijn kant het verbond met zijn volk niet opgezegd. Tegelijk werd door het CIS ook de zogenaamde tweewegen- leer afgewezen, alsof er een andere weg tot God zou zijn voor Israël dan voor de kerk. De Here Jezus is de Messias die in de eerste plaats gekomen is om de beloften van God voor zijn eigen volk te vervullen.

In het Centrum voor Israëlstudies wordt op verschillende manieren aandacht gevraagd voor de betekenis van de blijvende verbondenheid van God met het Joodse volk, en de betekenis daarvan voor de kerk van vandaag. We vinden daarbij vooral de werkelijke ontmoeting tussen joden en christenen van groot belang. Daartoe is ds. Kees Jan Rodenburg naar Jeruzalem uitgezonden, om ten dienste van de kerken als luisterpost en consulent de ontmoeting in Israël zelf gestalte te geven. Hij zet daarmee het werk voort van verschillende Israëlpredikanten, die ook vanuit onze kerken in Jeruzalem hebben gewerkt.

Luisteren, dienen, getuigen
De ontmoeting wordt gekenmerkt door drie kernwoorden: luisteren, dienen en getuigen.

Luisteren is belangrijk vanwege de wederkerigheid in de joods-christelijke relatie. Israël is niet alleen van belang vanwege onze wortels in het jodendom, de joodse stem heeft ons ook vandaag veel te zeggen. Als we denken aan de manier waarop men de Schriften leest, waarop men de lofprijzing van God en het leven met de Thora gestalte geeft, dan kunnen we vragen hebben. Maar er is daarin vooral veel te leren, ook voor ons.

Als tweede kernwoord koos het CIS: dienen. Ons past een ootmoedige houding in de ontmoeting met het Joodse volk. We kunnen niet voorbijgaan aan wat er in de geschiedenis, met name in de recente geschiedenis, gebeurd is. Het leed dat door de Jodenvervolging aan het Joodse volk is aangedaan draagt tot op vandaag onnoemelijk diepe sporen. Wanneer de kerk het Joodse volk jaloers wil maken, zoals Paulus daarover schrijft, dan past vooral een werkelijke dienstbaarheid.

Tegelijk willen we ook laten zien, bij Wie wij het leven mogen vinden. Daarom is het derde kernwoord: getuigen. Wij weten dat er maar één naam gegeven is, waardoor wij moeten behouden worden. Daarvan willen we spreken, waar God ons de mogelijkheden ervoor opent. Het is opmerkelijk dat wanneer we eerlijk willen luisteren vanuit oprechte verbondenheid, er inderdaad vragen komen over ons geloof in Jezus Christus, en ons leven met God. Ds. Rodenburg komt dat tegen en krijgt vaker gelegenheid om daarvan te getuigen.

Werkwijze
De ontmoeting met Israël, het Joodse volk vindt uiteraard het makkelijkst plaats in Israël zelf. Ds. Rodenburg maakt studie van de manier waarop in de verschillende stromingen binnen het jodendom met de schriften geleefd wordt. Hij heeft veel gesprekken met orthodoxe, conservatieve en liberale joden en ook met Messiasbelijdende joden. Met zijn gezin maakt hij deel uit van een Messiasbelijdende gemeente. Hij volgt verschillende vakken aan een rabbijnenopleiding en is betrokken bij diverse ontmoetingsorganen. Soms komt daaruit opeens het verzoek om iets te vertellen van de manier waarop wij als christenen tegen de dingen aankijken. Die ruimte ontstaat alleen als er vertrouwen is gegroeid. Nu de familie Rodenburg ruim vijf jaar in Israël is, zien we dat vertrouwen inderdaad bij verschillende gesprekspartners.

De tweede taak van de Israëlconsulent is zijn bevindingen door te vertalen naar de kerken. Dat gebeurt doordat hij tweemaal per jaar een bezoek brengt in Nederland en in diverse kerken wordt uitgenodigd voor een spreekbeurt of gemeenteavond. Dat vraagt een goede voorbereiding. We constateren dat de belangstelling voor deze avonden binnen onze kerken groeit. Ds. Rodenburg heeft op deze manier heel wat onderwerpen aan de orde gesteld, zoals de positie van de Messiasbelijdende joden in Israël, de plaats van de verzoening in het jodendom, de aandacht voor Palestijnse christenen, enz. Een aantal van deze onderwerpen worden in publicaties onder de aandacht gebracht, via artikelen in bladen en via de website.. Door zijn contact met Arabische christenen en zijn aanwezigheid in de Israëlische samenleving, weet ds. Rodenburg in zijn presentaties een genuanceerd beeld naar voren te brengen over de situatie in Israël, waar wij vaak slechts fragmentarische berichten over krijgen.

Ten derde is het voor ons van belang, dat de Israëlconsulent ook voor christenen in Israël iets kan betekenen. Hij heeft pastorale contacten, organiseert Bijbelkringen, hij gaat voor in kerkdiensten, hij belegt avonden voor groepen die in Israël zijn, en hij is intensief betrokken bij de voorbereiding van studiereizen. In 2006 was er een reis voor studenten en vorig jaar voor predikanten. Een grote groep predikanten, ook vanuit onze kerken, boog zich in Israël over de betekenis van de wet in het jodendom en voor ons. Het verslag is op de website te lezen. In mei van dit jaar zal er een groep van 35 betrokken leden uit diverse gemeenten opnieuw een studiereis maken. Zo krijgt de ontmoeting gestalte in Israël.

In Nederland
Ook in Nederland willen we aandacht vragen voor het jodendom. Dat gebeurt door studiedagen, seminars, publicaties, onderwijs, presentie op conferenties, presentaties op gemeenteavonden enz. We merken dat er vaak wel sterke emoties zijn als het om Israël gaat, maar dat er vaak niet diep is nagedacht, waar die emoties vandaan komen. Wat bedoelen we als we zeggen dat God zijn verbond niet heeft opgezegd? Wat betekent het dat we niet alleen naar de joodse wortels van de kerk willen kijken, maar ook vandaag willen luisteren naar de manier waarop joden met het Oude Testament leven?
Daarbij vraagt het CIS ook aandacht voor de plaats van Messiasbelijdende joden in en naast de kerk. Verschillende contacten zijn er in Nederland zelf. En er is ook de mogelijkheid om als gemeente verbonden te zijn met een Messiasbelijdende gemeente in Israël. In de kerk van Zwolle groeit zo’n zusterrelatie, die als doel heeft de hele gemeente bij de band met Israël te betrekken.

Door de bijzondere plaats die we hebben aan de Christelijke Hogeschool in Ede, zijn er mogelijkheden om over dit alles met studenten te spreken en er onderwijs in te geven. Zo kunnen de resultaten van het onderzoek van ds. Rodenburg worden teruggekoppeld aan de vragen die er in Nederland leven. Verschillende malen zijn studenten vanuit Ede vervolgens naar Israël gegaan om daar een afstudeerproject te doen. Zo kunnen de kernwoorden luisteren, dienen en getuigen ook vanuit Nederland meer vorm krijgen.
Op dit moment zijn twee studenten in Israël om een onderzoek te doen naar mogelijkheden om vanuit het CIS wellicht nog meer vorm te kunnen geven aan onze dienende presentie, door te participeren in een diaconaal project. Mogelijk kunnen er dan in de toekomst nog meer studenten vanuit Nederland in Israël gestalte geven aan onze wederzijdse verbondenheid.

Theologische doordenking
Vanuit het CIS vinden we het van groot belang om ook een theologische bijdrage aan de doordenking van onze band met Israël te geven. Onlangs verscheen de bundel “Hoop voor Israël. Perspectieven uit Handelingen”, waar breed aandacht voor geweest is, ook buiten onze kerken. Daarin zijn handreikingen te vinden die predikanten kunnen gebruiken bij de voorbereiding van preken over deze thematiek. Ook andere theologisch geïnteresseerde lezers wil dit boek helpen om te zien dat Gods werk met de kerk niet losstaat van zijn werk met Israël. Op dit moment zijn we bezig met de voorbereiding voor een volgende bundel, waarin we samen met joden naar de Bijbel willen luistern om van elkaars uitleg te leren.
De resultaten van het onderzoek dat gebeurt in het Centrum voor Israëlstudies zijn bedoeld om dienstbaar te zijn aan de kerken. Zo was er onlangs een bezinningsweekend van het deputaatschap Kerk en Israël, waarin we met de daarin aanwezigen nadachten over wat wij kunnen leren van de manier waarop in het jodendom de schriften worden uitgelegd. Het CIS biedt de mogelijkheid om deze bezinning te verbreden doordat we hierover doordenken met de andere participanten binnen het samenwerkingsverband: predikanten uit de achterban van de GZB en docenten aan de Christelijke Hogeschool denken samen met de deputaten vanuit onze kerken over een thema na en scherpen elkaar op in de visie op de verbondenheid met Israël. Zo kan het Centrum voor Israëlstudies als ontmoetingspunt tot zegen zijn voor Israël en voor de kerk.

Zie voor verdere info: www.centrumvoorisraelstudies.nl

M.C. Mulder
(Drs. M.C. Mulder is o.a. directeur van het CIS.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen