Dominee onder militairen

Dominee onder militairen – al in de 16e eeuw is er sprake van. Ds. Johannes Fontanus (het bekende college in Barneveld is naar hem genoemd) werkte in de legers van de Oranjes als veldprediker. Sinds de tijd van Fontanus is er wel het een en ander veranderd in Nederland. Militairen hebben recht op ‘geestelijke verzorging’. Het recht op godsdienstvrijheid maakt dat naast de protestantse dominee ook de rooms-katholieke aalmoezenier, de humanistische raadsman, de joodse rabbijn, de hindoe pandit en – binnenkort – de islamitische imam werkzaam is. Bij elkaar zijn op een krijgsmacht van ongeveer 60.000 personen zo’n 150 ‘geestelijk verzorgers’ actief, waaronder ongeveer 50 dominees. Het gros van deze predikanten is uitgezonden door de PKN, terwijl de Geref. Kerken Vrijgemaakt, de Ned. Geref. kerken, de Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten, de Unie van Baptistengemeenten en de Chr. Geref. kerken elk slechts enkele predikanten hebben uitgezonden. De Hersteld Hervormde kerk is recent toegetreden tot het overleg van zendende kerken, zodat het te verwachten valt dat ook dat kerkverband dominees zal gaan uitzenden.

Zo komt dus een buitengewoon geschakeerd geheel aan het licht van godsdiensten en levensbeschouwingen in de kring van ‘geestelijk verzorgers’. In de praktijk is het doorgaans zo dat op een bepaalde kazerne in één gebouw verschillende geestelijk verzorgers gelegerd zijn. Faciliteiten en administratieve ondersteuning worden gedeeld, maar ieder heeft zijn eigen legeronderdeel waar hij/zij werkzaam is.

Klimaat
Hoe is nu het geestelijk klimaat binnen defensie te typeren? De militair die ik tegenkom is meestal jong en man. Vrouwen zijn niet zeldzaam, maar wel sterk in de minderheid. De soldaten en korporaals zijn doorgaans eenvoudige jongens en meiden, meer doeners dan praters. De krijgsmacht is – net als onze hele samenleving – een door en door geseculariseerde organisatie. Heel veel militairen hebben nooit een Bijbel vastgehouden, laat staan ingekeken. Ze komen uit families die meerdere generaties al niet meer aan een kerk verbonden waren. Opvallend is dat hun ouders dikwijls gescheiden zijn en dat (dus) de vader niet zelden ontbreekt in het gezin. Dikwijls spelen karikaturen over ‘het geloof’ een rol. Het christelijke geloof wordt vaak over één kam geschoren met de islam. ‘Van geloof komt alleen maar ellende en geweld’, zegt men dan. Toch is bij het overgrote deel wel een besef dat er ‘iets’ is. Er is ‘meer’ tussen hemel en aarde. Maar wat dat ‘meer’ is… Dat kan eigenlijk niet benoemd worden. Wel wordt er een religieus boeket bij elkaar geplukt. Reïncarnatie, occultisme, geloof in de hemel (maar niet in de hel), een goddelijk wezen, engelen en geesten worden gecombineerd tot een persoonlijk religieus menu naar eigen smaak met bijbehorende ethiek.

Onder vier ogen doorvragend en doorpratend, is er toch gelegenheid om zorgen en levensvragen te bespreken en in relatie met Christus te brengen. Er is daarbij ruimte en vertrouwen nodig die alleen de Heilige Geest kan geven. Meer dan ooit voel ik me dan ook afhankelijk van Zijn leiding in de gesprekken die ik voer. Na zo’n intensief gesprek vraag ik of ik mag lezen en bidden met de ander. Dikwijls is daar ruimte voor. Het is een ontroerende ervaring om voor het eerst met iemand te bidden.

Bijbelstudie in gevangenis
In de militaire gevangenis is er ruimte om wekelijks een bijbelstudie te houden. Ook daar zijn er verrassende momenten, waarin ik uitgebreid kan doorspreken over de Schrift. Op momenten als deze voel ik me bevestigd in mijn roeping om juist dit werk te doen. Voorgaan in diensten is mogelijk tijdens oefeningen en op uitzendingen. Ook ondergetekende zal Deo volente op missie gaan naar Afghanistan (waarschijnlijk in 2010).

Onaangevochten is het werk niet. Soms komt de beschuldiging van het ‘winnen van zieltjes’ om de hoek kijken. Maar – zoals de hoofdkrijgsmachtpredikant het onlangs verwoordde – ‘wat is er eigenlijk mis met het winnen van zielen?’ Zo ga ik rustig mijn weg in de kakofonie van godsdiensten, atheïsme en agnosticisme, om iets door te geven van het evangelie. God roept niet tot overtuigen. Dat doet Christus Zelf door Zijn Geest (Joh. 16: 8). De opdracht is wel: getuigen. Op hoop van zegen. Gebed gevraagd!

P.L.D. Visser
(Ds. P.L.D. Visser te Veenendaal is legerpredikant)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen