Onze wensen en Gods verhoring

Citaat:
God vervult niet al onze wensen maar al zijn beloften

Wie:
Dietrich Bonhoeffer
(4 februari 1906 - 9 april 1945)

Waar:
Dietrich Bonhoeffer,
Verzet en overgave, 383

Wanneer:
Bonhoeffer schrijft deze woorden in een brief die hij op 14 augustus 1944 vanuit de gevangenis schrijft aan zijn vriend Eberhard Bethge

Kunt u ons iets vertellen over de persoon van Bonhoeffer?
Om het hele leven van Bonhoeffer te beschrijven is in kort bestek onmogelijk, dus ik beperk me even tot wat voor nu van belang is. Bonhoeffer was een Duits predikant die betrokken raakte bij het verzet tegen Adolf Hitler. Hij maakte deel uit van de samenzwering die de aanslag van 20 juli 1944 voorbereidde. In april 1943 werd Bonhoeffer gearresteerd en op 9 april 1945 werd hij op persoonlijk bevel van Hitler nog ter dood gebracht vanwege de aan het licht gekomen betrokkenheid bij de aanslag van 20 juli. Vlak voor zijn arrestatie had Bonhoeffer zich verloofd met Maria von Wedemeyer.

Hij schrijft deze woorden dus vanuit de gevangenis …
Inderdaad, en bovendien: ná 20 juli en de mislukte aanslag. We merken in de gevangenisbrieven van Bonhoeffer dat hij na het mislukken van die aanslag er steeds meer rekening mee is gaan houden dat hij de oorlog niet zou overleven.
Dat zijn wel dingen die je moet bedenken als je in de brief van 14 augustus ’44 deze woorden leest. Wat hier in een paar woorden staat, komt op vanuit zijn leven. Hij heeft natuurlijk zijn wensen gehad … je leest ze wel in de brieven aan zijn aanstaande bruid; daar praten ze over de inrichting van het huis, de trouwdag. Hij heeft aanvankelijk gedacht snel weer vrij te komen en weer aan het werk te kunnen gaan. En hij heeft natuurlijk gewenst dat de aanslag zou slagen en dat Duitsland vrij zou worden van de waanzin van de Nazi’s. Stuk voor stuk begrijpelijke en legitieme wensen – die toch niet vervuld zijn. Als je dán deze woorden schrijft, dan heb je het wat mij betreft over diep doorleefde wijsheid.

Gebruikt u deze woorden wel eens in uw werk als predikant?
Zeker. In een preek, maar ook op bezoek bij mensen thuis in een pastoraal contact. Je moet dan wel goed opletten dat het niet een goedkoop woord wordt, een vrome pleister op een diepe wond. Maar juist als je dan ook iets laat zien van de omstandigheden waaronder Bonhoeffer de woorden neerschrijft, merk je dat het mensen troost en dat die woorden belangrijk voor ze worden. Ze zijn trouwens ook voor mijzelf erg belangrijk, want inderdaad: God vervult niet al onze wensen. Sommige gelukkig ook weer wel. Zo mag ik al vele jaren met vreugde predikant zijn – dat was een wens van me en dat heb ik gekregen. Dat vind ik ook het genuanceerde van deze woorden: Bonhoeffer zegt niet dat God geen van onze wensen vervult. Sommige ook wel.

Valt daar dan iets over te zeggen? Of moet je maar afwachten wat vervuld wordt en wat niet?
Ik denk dat we daar maar het beste heel voorzichtig mee kunnen zijn: de Here God gaat zijn eigen weg en Hij is vrij. Aan de andere kant denk ik dat het goed is om dan ook te kijken naar het tweede deel van de zin: God vervult al zijn beloften. Dat legt een zekere tucht over onze wensen. Niet al onze wensen zijn inpasbaar in de weg van het Koninkrijk, maar wensen die dat wel zijn … ja, zie je, daar ga je al bijna te ver, want de wensen die Bonhoeffer in de gevangenis had, waren toch ook geen vreemde wensen. Het beste is om hier terughoudend te zijn en je vast te grijpen aan de troost dat God al zijn beloften vervult. En de belangrijkste belofte is die van het Koninkrijk; in die belofte vinden alle beloften hun centrum. Het gaat om het Koninkrijk en de Koning van dat Koninkrijk: Christus. Dat geeft ons leven perspectief. En bij dat perspectief kun je het uithouden met onvervulde wensen. Het Rijk van liefde, vrede en recht gaat door en het komt.

In dit verband vind ik het mooi om de laatste woorden die we weten van Bonhoeffer naar voren te halen. Toen hij werd opgehaald en besefte dat hij ter dood gebracht zou worden, zei hij tegen één van zijn medegevangenen: dit is het einde, voor mij het begin van het leven. Daar zie je dat hij werkelijk uit zijn eigen woorden geleefd heeft. Het was inderdaad het einde, het einde van zijn wensen – maar dwars daar doorheen het begin van het leven. Alles moest Hij loslaten en hij kon het omdat hij geloofde dat God hem niet los zou laten.

Meer weten en verder lezen:
• Dietrich Bonhoeffer, Navolging, Baarn 2001
• Dietrich Bonhoeffer, Verzet en overgave, Baarn 2003
• Dietrich Bonhoeffer, Bruidsbrieven uit de cel, Baarn 2004 (voor slechts € 8,– te koop via Bol.com!)
• E. Bethge, Dietrich Bonhoeffer. Theoloog, christen, tijdgenoot, Baarn 2002
• G.C. den Hertog & B. Kamphuis (red.), Dietrich Bonhoeffer. De uitdaging van zijn leven en werk voor nu, Barneveld 2006
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Dietrich_Bonhoeffer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen