God die ons met onze lasten draagt

Dan moet ik eerst iets zeggen over de diensten die ik in Zwitserland meemaakte. Als predikant hoor je zelf vaak weinig preken. Een deel van de vakantievreugde is wat mij betreft dan ook om naar een dienst te gaan en het evangelie zelf verkondigd te krijgen. Ik ga met hooggespannen verwachting naar de kerk. Maar deze zomer viel me in verschillende diensten op dat veel preken de luisteraars bepalen bij de zaken die van hen verwacht worden, wat zij moesten doen. Er werd – om het in de termen van het lied te zeggen – veel gesproken over de lasten die God op ons legt. Maar er werd maar weinig gesproken over dat tweede: dat God ons met onze lasten dan draagt! En ik vermoed dat dat niet alleen iets is van die diensten die ik daar meemaakte, maar dat er ook in eigen land zo gepreekt wordt. De preek als een oproep aan ons om van alles te gaan doen. Van een collega hoorde ik eens dat na een dienst iemand naar hem toe gekomen was die rechtstreeks zei: ‘Ik wil een preek waarin ik te horen krijg wat ik moet dóen!’ Om zulke preken die ik hoorde, wordt dus kennelijk wel gevraagd.
Ik begrijp daar ook wel iets van. We leven in een samenleving die erg ‘doenerig’ is. Wij moeten overal van alles doen en het wordt ons van alle kanten toegeschreeuwd dat je bent wat je doet. Niet voor niets is één van de eerste vragen die mensen elkaar stellen: wat voor werk doe je. Wat je doet bepaalt wie je bent. En in vele godsdiensten gaat het er ook op deze wijze aan toe: wat jij doet bepaalt wie je bent. Heb jij keurig volgens de geboden geleefd? Heb jij een reis naar Mekka gemaakt? We schudden deze manier van denken en redeneren niet zomaar af op het moment dat we de kerk binnenstappen. En onwillekeurig verwachten we dan dat het in de kerk, in het evangelie van Jezus Christus wel ongeveer net zo zal toegaan als in al die andere verbanden waarin we ons bevinden: we zullen wel weer iets moeten. De bal ligt bij ons. God legt ons lasten op.
Ook op een dieper niveau kan ik iets begrijpen van een voorkeur voor het benadrukken van wat wij te doen krijgen van God. Twee dingen spelen dan een rol. Ten eerste: zolang het er tussen God en mij opaan komt dat ik een aantal zaken doe, heb ik zelf de controle. Ik bepaal dan wat ik doe en ik hoef me niet aan een ander toe te vertrouwen voor mijn heil. Ik blijf zelf de ‘baas’. Ten tweede: zolang het gaat over wat ik moet gaan doen, wat er van mij verwacht wordt, kan buiten beeld blijven wie ik ten diepste bèn. Als het accent vooral ligt op wat wij te doen hebben, raakt dat heel wezenlijke punt van de Bijbelse verkondiging, namelijk dat wij in onszelf dood en reddeloos verloren zijn, gemakkelijk op de achtergrond – en dat gebeurt dus ook.

God is anders
Maar dat ik er iets van kan begrijpen, betekent nog niet dat ik denk dat het een goed idee is om die kant uit te gaan. Het lijkt me van enorm belang dat we in de kerk juist vandaag heel hard dat tweede zingen: God draagt ons met onze lasten. Juist daarin is Hij de Andere! Anders dan de goden van deze wereld. Ik denk dan aan Jesaja 46. Daar gaat het over de goden van de volken rond Israël. Hun beelden zijn een last voor vermoeide dieren, mensen moeten ze dragen en zetten ze ergens neer, maar helpen doen ze niet. En dan neemt de HERE het woord: ‘Hoort naar Mij, huis van Jakob en geheel het overblijfsel van het huis Israël, die door Mij gedragen zijt van moeders lijf aan, opgenomen van de moederschoot af. Tot de ouderdom ben Ik dezelfde en tot de grijsheid toe zal Ik u torsen; Ik heb het gedaan en Ik zal dragen, Ik zal torsen en redden’. Dat is het beslissende verschil. De goden die mensen uitdenken zijn goden die gedragen moeten worden, die lasten opleggen. Dat is vandaag de dag niet anders. Denk eens aan de lasten die de god van het mooie uiterlijk velen oplegt? Het kan mensen tot waanzin drijven en tot eetstoornissen leiden. Of de god van de carrière – hoeveel kinderen komen niet aandacht te kort omdat de ouders met hun carrière bezig zijn? En zo kan ik doorgaan. Maar de God die in Jezus Christus tot ons komt, is de God die draagt. Het woord dat in het Hebreeuws gebruikt wordt, duidt niet zomaar op dragen, maar ziet op het dragen van onze schuld en zonde. Zo draagt de Here zijn volk, door de weg van de verzoening te geven. Hij is niet een God die afstandelijk en kritisch toeziet, zoals de goden die wij uitdenken, maar Hij begeeft zich in zijn Zoon zelf in onze nood – om die nood te dragen.
Juist in een wereld waarin we elkaar gek maken met wat we allemaal moeten, is het van groot belang dat de kerk niet meegaat, maar tegendraads en moedig ons zegt wie wij zijn – en van wie wij leven en heil mogen verwachten. Dat God de God is die ons draagt dag aan dag en die ons door zijn Geest wedergeboren wil doen worden, dat is: ons wil opwekken uit onze dood.

Onverstoorbaar
Natuurlijk – ik begrijp best dat wij dan voor eigen besef minder prettig in beeld komen. We worden niet graag aangesproken op de punten waarop de Bijbel ons aanspreekt. We worden liever benaderd als mensen van goede wil, die graag iets willen doen, dan dat ons wordt voorgehouden dat we van huis uit vijanden van God zijn en radicaal op zijn genade zijn aangewezen. Maar sinds wanneer wordt de inhoud van de boodschap bepaald door wat wij prettig en goed vinden? Wij hebben bij de val het oordeel over goed en kwaad naar onszelf toe gehaald, maar daarmee is het nog niet zo dat wij ook daadwerkelijk weten wat goed en wat kwaad is. Integendeel. Een blik in de krant kan ons dat duidelijk maken.
Laat de kerk in deze wereld de plaats zijn waar mensen iets echt anders te horen krijgen. Laat het een plaats zijn waar het met een heilige onverstoorbaarheid gaat over wat God doet, wat Hij belooft en hoe Hij aan ons wil handelen in zijn genade. Hoe Hij ons nieuwe krachten geeft, hoe Hij zijn eigen Zoon gegeven heeft om ons te doen leven door Hem. De grote vraag in de kerk is niet of ik het goed doe, of ik me keurig aan de regels gehouden heb. In de kerk wordt ons gezegd dat wij het niet goed doen – maar dat er Eén is die het leven geleefd heeft zoals God dat wil zien. En dat wij door Hem mogen leven. En dat Hij door zijn Woord en Geest ons wil regeren en zo ons leven in dienst neemt. Waar we zo spreken, kunnen we ook spreken over de lasten die God ons oplegt. Maar dan staan ze in een totaal andere toonsoort en klinkt het daardoor totaal anders. Niet meer als last, maar als een bevrijdend woord waarbij ik opgelucht kan ademhalen.
En laten wij aan het begin van een nieuw seizoen ook moed putten uit de woorden van die berijming. Misschien kijken we er tegenop om weer te beginnen, gaan we gebukt onder de taken die we hebben binnen de gemeente. Misschien hebben we het idee dat de Here God ons vooral lasten oplegt en voelen we ons overladen. Misschien zuchten we om wat ons in ons persoonlijk leven gebeurd is – de Zwitserse berijming geeft ons dan het juiste zicht. Hij draagt ons – met onze lasten!

C.C. den Hertog
(Ds. C.C. den Hertog is predikant te Surhuisterveen.)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen