Daniël (3)

Daniël is door koning Nebukadnezar aangesteld als hoofd van alle adviseurs en als heerser over de provincie Babel. Dit als beloning voor de uitleg van de droom van de koning. Daniël heeft de koning verzocht het bestuur van de provincie Babel in handen te leggen van zijn drie vrienden Sadrach, Mesach en Abednego, waarin is toegestemd.

Machtsvertoon
Wat wil Nebukadnezar nu weer bewijzen? Hij laat een gigantisch beeld maken, ruim 25 meter hoog, met goud overtrokken. In zijn droom (hoofdstuk 2) verbeeldde een beeld zijn eigen macht en die van zijn opvolgers, nu is het één van Babels goden, waar Nebukadnezar een beeld van laat maken. Maar gaat het hem om verering van één van de goden, of gaat het hem toch om zichzelf? Wil hij de onvoorwaardelijke loyaliteit van zijn ambtenaren testen, of verveelt hij zich gewoon? Macht werkt verslavend. Op een gegeven moment kan iedere logica ontbreken en zoek je naar mogelijkheden anderen te vernederen en jezelf groot te maken. Macht maakt ook achterdochtig. Je bent altijd bang dat iemand jou van je troon wil stoten. Vaak niet onterecht trouwens.

De bestuurders van alle rangen en standen moeten komen opdraven. Van die hele rij namen, die tot twee keer toe wordt opgesomd (vers 2 en 3), straalt de grootheid van Nebukadnezar af.
Ze krijgen het bevel op een afgesproken signaal op de grond te vallen voor het afgodsbeeld en het te aanbidden. Buigen voor Babels goden, buigen voor hun hoogste vertegenwoordiger, koning Nebukadnezar. Wie niet buigt, betaalt dat met de vuurdood.

Dus buigt iedereen (vers 7). Natuurlijk! Je haalt het niet in het hoofd het bevel van de koning te negeren! Iedereen heeft zijn positie aan de koning te danken, dan pas je er wel voor op zijn woede op te wekken!

Spelbrekers
Maar dan ... Stel het je voor: een grote vlakte met een metershoog beeld, een zee van mensen, voorovergebogen met de neus op de grond, allen in één richting; in die mensenzee drie eenzame figuren die er uit springen omdat ze rechtop blijven staan. Ze hebben alledrie gehoor gegeven aan het bevel van de koning om te komen. Ze staan met alle anderen opgesteld in de vlakte. Maar het afgodsbeeld aanbidden: nee. Ze zouden ongehoorzaam zijn aan het gebod van de Here om geen andere goden naast Hem te vereren. De drie spelbrekers zijn namelijk Judeeërs.

Nebukadnezar heeft het zelf niet opgemerkt, zo massaal is het hele gebeuren. Maar sommige collega-regeerders zijn er als de kippen bij het hem mee te delen. Ze verklikken elkaar als ze kunnen: dat levert je misschien een beloning op! Met name wekken de drie Joodse collega’s de afgunst op, omdat zij hoge posities van de koning hebben gekregen en altijd eerlijk hun werk doen.

Nebukadnezar kan het in eerste instantie niet geloven. Het moet een vergissing van die drie zijn. En hij mag deze mannen. Ze behoren tot zijn meest loyale dienaren! Hij laat ze roepen en bepaalt hen bij de realiteit: “Kijk hoe de zaken ervoor staan: het beeld, de oven, jullie tegenover mij. Je hebt geen schijn van kans. Jullie God heeft geen schijn van kans. Wees verstandig.” Hij geeft ze nog een kans. Dat is een grote gunst! “Maar indien niet” dreigt Nebukadnezar … (vers 15).

Maar indien niet …
Dan volgt een indrukwekkende geloofsbelijdenis van de vrienden. Nebukadnezar had gezegd dat er geen god bestaat die hen kan redden. De vrienden belijden dat die God wel bestaat. Ze vertrouwen op de Here, die hen tot nu toe in de heidense omgeving van Babel gezegend heeft. Hij zal hen redden uit het vuur. Maar zelfs indien niet … (vers 18). Ze blijven trouw aan hun God, ook al kost het hun het leven!
De drie geven blijk van een groot geloof en van liefde voor de Here. Net als bisschop Polycarpus in de 2e eeuw: hij hoefde alleen maar bij de Romeinse keizer te zweren en Jezus af te zweren, zo niet, dan betekende dat de brandstapel. Anders dan de drie vrienden werd Polycarpus niet uit het vuur gered maar stierf de marteldood. Jezus houdt het zijn discipelen voor: “Wie zijn leven verliezen zal om Mijnentwil, zal het behouden!” (Markus 8: 35).

De enige Verlosser
Nebukadnezars sympathie slaat om in woede. Iemand bestaat het zijn macht te tarten!
Zijn woede slaat echter om in schrik als de drie vrienden door Gods engel worden gespaard temidden van het vuur. Nebukadnezar moet uiteindelijk erkennen dat de Here de God is die uit zijn macht kan verlossen!

Gespreksvragen
1. Bespreek de stelling: Bij het dienen van afgoden gaat het ten diepste om jezelf.
2. Wat zeggen Jezus en Paulus over het gehoorzaam zijn aan de overheid? Zie Matteüs 22: 20 en Romeinen 13: 1-7.
3. Welke overeenkomst zie je tussen de beschuldiging in vers 12 en die in Johannes 19: 12 en Handelingen 17: 7-8? Waarom botst de aanspraak die regeerders op je leven doen vaak met die de Here op je doet?
4. Je hebt geleerd bepaalde dingen wel of niet te doen omdat je christen bent, totdat iemand jou de vraag stelt waarom eigenlijk. Wat was er zo erg aan de knieval voor het beeld, die van de vrienden werd gevraagd? Kun je een voorbeeld noemen waar jij zelf een grens getrokken hebt en een “spelbreker” was?
5. Als God de drie vrienden nu eens niet had gered in de oven, zou dat dan een bewijs geweest zijn dat God niet machtiger was dan (de god van) Nebukadnezar? Motiveer je antwoord.
6. Geef een typering van het geloof in God van de drie vrienden, zoals dat uit vers 18 blijkt. Betrek er de woorden van Job in Job 1: 10 bij en die van Jezus in Matteüs 26: 39.

A. Hakvoort
Ds. A. Hakvoort is predikant te Middelburg.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen