Boekbespreking

Philip Troost (red.), Als handen van de pottenbakker. Pastoraat en identiteitsvorming. Uitgeverij De Vuurbaak, Barneveld 2009, 186 pagina’s, € 17,50,
ISBN 978.90.5560.425.8
Ter gelegenheid van het tienjarig studentenpastoraat aan de Gereformeerde Hogeschool te Zwolle werd dit jubileumboek uitgegeven, waarin ds. Troost, studentenpastor vanaf het eerste uur, het openingsartikel schrijft en in acht artikelen door anderen op hem wordt gereageerd, instemmend, aanvullend en/of kritisch. Twee onderwerpen lopen wat door elkaar heen: de verhouding van geloof en psyche en van pastoraat en psychische hulpverlening, en de bijdrage die het pastoraat kan leveren aan christelijke identiteitsvorming. Dit zijn actuele onderwerpen in de gereformeerde studentenwereld en ook daarbuiten. Troost pleit voor een hoge mate van integratie tussen pastoraat en hulpverlening, vanuit de gedachte dat je geloof en psyche niet kunt scheiden. Hij ziet tussen beide vakgebieden geen principiële scheiding, maar meer een praktisch onderscheid. Boeiend is het tweede artikel, door Tiemen Zijlstra, dat psychologische en spirituele inzichten vruchtbaar maakt voor de persoonlijke groei en de professionaliteit van de pastor. Een andere bijdrage, van Henk Stulp, keert zich tegen de integratiegedachte van Troost. Bij de erkenning van overlapping van beide gebieden pleit hij voor de accentuering van het eigene vanuit de norm die elk van de praktijken kwalificeert. Bij pastoraat is dat geestelijke begeleiding om voor Gods aangezicht te leven, bij hulpverlening is dat mensen bijstaan in hun psychische en psychosociale problemen. Twee scribenten vanuit Eleos onderstrepen zijn conclusies. Enkele bijdragen gaan mijns inziens te ver in de integratie van pastoraat en hulpverlening. Zij maken de professionele hulpverlening ondergeschikt aan ‘genezend pastoraat’. Hier wordt te veel aan het pastoraat opgehangen en het verschil in kwalificerende normen voor hulpverlening en pastoraat uit het oog verloren.
Voor theologische studenten, predikanten, geïnteresseerde ouderlingen en leden van hulpteams voor psychopastorale begeleiding is dit boek een inzichtgevend hulpmiddel.

B. Loonstra

Jonathan Hill (met advies en kleine bijdragen van diverse andere geleerden), De geschiedenis van het christendom. Uitgeverij Kok, Kampen 2008, 559 pagina’s,
€ 45,–, ISBN 978 90 435 1376 0.
Dit boek is zeker niet het eerste en het enige handboek dat een overzicht van de hele geschiedenis van het christendom wil geven. Hills werk is niet klassiek, maar vertoont juist in die eigenheid klasse. Meer dan menig ander handboek focust de schrijver op de vele verschillende gezichten die het christendom in de wereldgeschiedenis overal op aarde heeft aangenomen. Zijn doel is te vertellen hoe het christendom de wereld veranderde, maar ook hoe de wereld het christendom veranderde.
Het werkwoord ‘vertellen’ is inderdaad typerend voor dit grootse verhaal. Hill trekt grote lijnen, maar doorspekt zijn vertelling met een (soms overgrote) massa kleurrijke details en anekdotes. In levendige en beeldende taal leidt hij de lezer de geschiedenis door, trekkend van werelddeel tot werelddeel: het Midden-Oosten, Azië, Afrika, Zuid-Amerika, Europa. Deze focus op het wereldchristendom is aantrekkelijk. Tegelijk doet het enigszins vreemd aan te lezen over alle mogelijke inculturaties van het christelijk geloof op stamniveau, terwijl de schets van het moderne Europa wel heel globaal blijft. Men kan het westers christendom ook te veel relativeren.
Jammer is dat Hill niet alleen het westerse christendom relativeert, maar ook de fundamenten van het christelijk geloof. Radicaal kritisch is hij zeker niet overal. Toch staat hij nogal sceptisch tegenover de historische betrouwbaarheid van het Nieuwe Testament. Zo komt hij niet verder dan dat de ‘opstandingservaring’ van de discipelen het basisgegeven vormt dat aan de oorsprong van het christendom staat. De meeste nieuwtestamentische schrijvers zouden ervoor zijn ‘teruggeschrokken’ om Jezus God te noemen. Deze keuzes op de eerste bladzijden schemeren verderop in het boek meermalen net onder de tekst, of liggen daar duidelijk bovenop.
Hills boek eindigt abrupt na een hoofdstuk over het moderne Afrika. Een slotbeschouwing ontbreekt, zodat de lezer na de wirwar van christelijkheid in de voorgaande hoofdstukken zich wat aan zichzelf voelt overgelaten. Het is alsof de lezer zijn eigen positie moet bepalen tussen de honderden namen van personen en plaatsen die in de daaropvolgende registers staan opgesomd. En uiteindelijk is dat ook zo. Niemand zal er immers eigen naam en woonplaats aantreffen. Misschien lijkt dat vrijblijvend, maar in feite is het immens verplichtend.
Vervelend is het te moeten melden dat de kwaliteit van de vertaling uit het Engels matig is. Voor de goede verstaander zal echter wel duidelijk zijn dat ministers hier predikanten zijn, pokkenkast poppenkast en dat de uitverkozen genade van God diens uitverkiezende genade betreft. Een liefhebber van de taal zal niet minder gevoelig zijn voor de menigte mooie illustraties en prachtige kaarten.

Niels van Driel

Gerhardter Maat, Brief aan de Hebreeën. Uitgeverij Boekencentrum,Zoetermeer 2009, 103 pagina’s, € 9,90, ISBN 978 90 239 2315 2
Dit boekje verschijnt als vijfde in de reeks “Luisteroefeningen”, die als doel heeft Gods Woord te ontsluiten voor gemeenschappelijke en persoonlijke Bijbelstudie. De schrijver van dit deeltje is predikant van de PKN te Wierden. Het boekje bestaat uit acht hoofdstukken met dezelfde structuur: Een vraag, een inleiding, een stuk uitleg, lijnen naar ons leven en verwerkingsvragen. Het boekje sluit af met een hedendaagse versie van de Hebreeënbrief gericht aan de christenen van nu.

J.A. Voorthuijzen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen