Woorden schieten tekort

De eerste berichten komen op 17 juli bij mij binnen via mijn mobiele telefoon. Zelf, bij wijze van uitzondering, via een vliegvakantie aan het recreëren in Zuid Europa. De terugreis nog voor de boeg... En dan het verpletterende bericht dat een vliegtuig met 298 mensen willens en wetens door onbekenden uit de lucht is geschoten. Chaos en onduidelijkheid nadien. Niemand lijkt nog te vertrouwen. De berichten die de wereld over gaan zijn onthutsend en mensonterend. Lichamen van slachtoffers worden de inzet van een schimmig politiek spel. Bezittingen worden geroofd. Plunderaars verrijken zich. Voor de meeste beelden heb ik mij zeer bewust, ook als een vorm van zelfbescherming, afgesloten. De pijn zou te groot kunnen worden. De smaak in de mond te bitter. Het positieve beeld met de bijna “engelachtige mens” uit Psalm 8 te contrasterend. Niet bij elkaar te brengen. De adem stokt. De ogen branden. Het hart schreeuwt.

Diep respect
Mijn politieke voorkeur is een andere dan van de stromingen waaruit dit kabinet is samengesteld, maar ik heb de afgelopen dagen met veel respect gezien dat het toch ook anders kan! Ik zag minister Timmermans op een indrukwekkende wijze de VN Veiligheidsraad toespreken en er in een klemmend betoog voor pleiten er alles aan te doen om de lichamen van de omgekomenen zo snel en zorgvuldig mogelijk te bergen en “thuis te brengen”. Ik zag onze minister-president Rutte vasthouden aan de goed ingezette koers om dit als eerste en hoogste doel te realiseren en niet toe te geven aan de druk om ook andere, meer politieke doelen, op korte termijn na te streven. Ik waardeer tenslotte ook de terughoudendheid van de politieke partijen om in deze crisis, met zinloze profilering en stemmingmakerij te lonken naar de gunst van de kiezer. Er is nu ander werk te doen!

Nationale rouw
Nooit eerder heb ik bewust een dag van nationale rouw meegemaakt. Vooraf kon ik mij er ook niet zo veel bij voorstellen. In alle vroegte heb ik wel de vlag half stok gehesen, maar verder scheen de zon en was de vakantie nog niet voorbij. Maar toen het vier uur werd, werd het plotseling stil rondom en in ons huis. Met het stilvallen van de propellers van het Hercules transportvliegtuig van onze luchtmacht leek de aarde even te bevriezen. Alleen de tonen van een enkele trompet en het wapperen van wat vlaggen op de achtergrond. Geen toespraken, geen woorden, geen dappere daden van wie dan ook. Een koning en een koningin die er zijn. Gewoon en daardoor zo heel bijzonder. Maximaal betrokken. Zichtbaar geroerd. Goed geoefende dragers die uiterst zorgvuldig de kisten één voor één naar de rouwauto’s dragen. Lichamen, nu nog zonder naam, maar toch al heel persoonlijk en niet langer anoniem. Punctueel en zorgvuldig naar Nederland gebracht vanuit een onrustige en gevaarvolle regio door eigen en Australische krijgsmacht samen. En dan een lange stoet auto’s van Eindhoven naar Hilversum over de A2 en de A27. Waar normaal gejakkerd en gejaagd wordt om na een lange werkdag naar huis te mogen, zo mogelijk net iets sneller dan de rest. Vandaag valt het verkeer als vanzelfsprekend stil. In linker- en rechterberm geparkeerd tonen de anders-altijd-drukke-burgers respect en eerbied voor het leven én de dood. Waar het anders soms lijkt dat er geen geduld meer voor een rouwstoet is, krijgt deze nu gevraagd en ongevraagd ruim baan. Misschien heeft het met mijn persoonlijke gemoedstoestand te maken, maar ik kan in geen van de ontelbaar vele toeschouwers ook maar één enkele ramptoerist ontdekken.

Rouw in de kerken
Op diezelfde dag wordt er een bijzondere dienst gehouden in de Joriskerk rond het thema: verbonden in verdriet. Wat je verder van een dergelijke dienst ook vinden kan: het was goed om zo als christen-gelovigen samen verdriet, verlegenheid, machteloosheid en boosheid bij de Here te brengen en troost uit het evangelie te ontvangen. Wie deze dienst heeft meegemaakt (rechtstreeks of via de media) zal moeten erkennen dat er in meerdere opzichten sprake was van verbondenheid. Daarnaast weet ik van veel “normale” kerkdiensten, ook binnen ons kerkverband, waarin op 21 en 28 juli in verkondiging en gebed bij de ontwikkelingen van de laatste weken is stil gestaan.

Geestelijke duiding
De vraag hoe we dit alles geestelijk te duiden hebben vind ik niet eenvoudig te beantwoorden. Dat komt aan de ene kant omdat ik niet over een bijzonder profetisch inzicht beschik én omdat deze gebeurtenis er maar één van velen is. Want het ontgaat ons misschien, maar bovenop dit leed zo dicht bij huis lezen we meer naar achteren in de krant van ander verdriet en ander geweld met - vanuit de hemel gezien - een nog veel grotere omvang en impact. Het conflict tussen Hamas en Israël blijft zijn slachtoffers eisen. En dat doet ook de oorlog in Syrië. In Kameroen pleegt Boko Haram aanslag op aanslag. En bijna tussen de regels door was er het bericht op 24 juli dat een vliegtuig onderweg vanuit Mali, met 116 inzittenden, verongelukte.

Hoewel niet eenvoudig, probeer ik voor mijzelf hier toch twee dingen van te leren. In de eerste plaats heb ik mijzelf gecorrigeerd in mijn slappe gebed voor de overheid. Dat voelde te vaak als een “verplicht nummer”. Zeker ook in de zondagse middagdienst. Nu ik gezien heb wat er gebeurt in een gebied waar geen stabiele overheid regeert én wat de waarde is van ministers die het land goed weten te leiden, zal ik het gebed voor de overheid met veel meer overtuiging meebidden.

In de tweede plaats heb ik mij vast voorgenomen de oproep van Prediker om mijn Schepper te gedenken ter harte te nemen. Ik heb niet de illusie nog in de dagen van mijn jeugd te leven…, maar als ik mijn ogen een klein beetje dicht doe en de beelden van 23 juli 2014 terughaal, dan schuift daar bijna als vanzelf het beeld overheen dat Prediker schetst in hoofdstuk 12:

Denk aan uw Schepper in de dagen van uw jeugd, voordat de kwade dagen komen en de jaren naderen waarvan u zeggen zult: Ik vind er geen vreugde in; voordat de zon verduisterd wordt, evenals het licht en de maan en de sterren, en de wolken terugkeren na de regen, op die dag, wanneer de bewakers van het huis zullen beven, de sterke mannen zich zullen krommen, de maalsters ophouden, omdat ze met weinigen zijn, en zij die door de vensters kijken, verduisterd worden; wanneer de beide deuren naar de straat gesloten worden, het geluid van de molen verzwakt, men opstaat bij het geluid van de vogels, en alle zangeressen neergebogen zullen worden, men ook gaat vrezen voor de hoogte, en er verschrikkingen zijn op de weg, de amandelboom gaat bloeien, de sprinkhaan zichzelf tot last wordt, en de kapperbes niet meer helpt – de mens gaat immers naar zijn eeuwig huis: rouwklagers doen de ronde in de straat – voordat het zilveren koord verwijderd wordt en de gouden oliehouder verbrijzeld, de kruik bij de bron stukgebroken wordt en het rad bij de waterput verbrijzeld, het stof terugkeert naar de aarde zoals het was, en de geest terugkeert tot God, Die hem gegeven heeft.

Met dit in de hand houd ik mijzelf voor dat de Here iedere dag vanuit Zijn Woord en Zijn Schepping tot mij spreekt. Niet alleen in dagen van tegenslag en tijdens grote rampen, maar ook op de dagen dat de zon schijnt en het leven zich vanzelf lijkt te leven. In de overtuiging dat zo ook de scherpe randen van de vraag naar Gods regering af kunnen gaan en in het geloof dat ik Hem dan ook iedere dag zal kunnen ontmoeten.

Hoelang zal dat overigens nog duren?

J.A. Voorthuijzen maakt deel uit van de redactie en is ouderling van de kerk van Kampen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen