Boekbespreking

Nieske Selles-Ten Brinke, Mijn eigen prekenschrijfboek, 80 pagina’s, ISBN: 9789023970088, € 8,90
Het Prekenschrijfboek is een boek waarin je kunt schrijven over de kerkdienst. Er staan vragen in over de kerkdienst en puzzels. Het boekje ziet er leuk uit van buiten, maar van binnen mag er wel meer kleur zijn; het is nu alleen maar blauw-wit. De nadelen van de indeling van het boek zijn dat je soms lang moet wachten totdat je de volgende vraag kunt beantwoorden; bijvoorbeeld van een vraag over ‘voor de dienst’ tot aan een vraag over ‘tijdens de preek’. Verder vind ik dat er wel vaker een stuk tekst uit de Bijbel in zou kunnen staan. Ook zijn er weinig pagina’s als er ‘doopzondag’ is. Het boekje heeft 34 zondagen, 2 avondmaalszondagen en 2 doopzondagen waarover vragen gesteld worden.
Wat ik leuk vind is dat je door het boek na de preek thuis nog vragen kunt stellen over de kerkdienst. Ook vind ik de opdrachten erg leuk, bijvoorbeeld het turven van veel voorkomende woorden in de preek, woordzoekers maken, rebussen oplossen, het afmaken van tekeningen. Ook vind ik het leuk om tijdens de dienst bezig te zijn en dan verveel je je ook niet zo.

Krijn den Hertog (9 jaar)

Goede Moed, dagboekkalender 2016, Uitgeverij Buijten en Schipperheijn, Amsterdam 2015, € 8,70; 190 pagina’s, ISBN 978 90 5881 844 7
Een paar dagen geleden is het dagboekje Goede Moed 2016 weer van de Amsterdamse persen gerold, net voor of na een nummer van De Wekker. In de opzet is ook dit jaar niet veel veranderd. Goede wijn behoeft geen krans. De redactie kreeg dit jaar versterking en bestaat nu uit een viermanschap: de predikanten P.D.J. Buijs, J. Oosterbroek, J.G. Schenau en A.G.M. Weststrate. Als scribenten tekenden, naast de genoemde redactieleden, ook de predikanten A.D. Fokkema, S.P. Roosendaal, P. den Buttter, J. Jonkman, H. Carlier, J. Westerink, J. Van Amstel en B. de Graaf in. Via de plaatselijke diaconie kunt u ook als lezer(es) intekenen, voor zover u dat nog niet hebt gedaan. In de maand mei komen verschillende aspecten van geestelijke groei aan bod. In oktober wordt stilgestaan bij vergrijzing. In alle andere maanden wordt steeds een deel van een Bijbelboek behandeld. Ook dit jaar is er een grote letter uitgave beschikbaar. Deze is iets duurder maar voor wie slecht ziet en toch graag leest zal dat hopelijk geen blokkade zijn. Voor iedereen geldt: neem en lees.

Ds. J.M.J. Kieviet, Tot mijn gedachtenis. Over het Avondmaalsformulier. Uitgeverij de Banier, Apeldoorn 2015, € 22,95; 360 pagina’s, ISBN 9789462781696
In dit boek wordt het klassieke formulier om het Heilig Avondmaal te houden behandeld. Het is bedoeld als een hulpmiddel bij het lezen en overdenken van wat in dit formulier ons wordt aangereikt. Met de schrijver ben ik ook hartelijk van overtuigd van de grote waarde van dit formulier. Het is een kostbaar geschenk uit de schat van de kerk der eeuwen. De opzet van het boek is dat de hoofdstukken het formulier op de voet volgen. Zo kan het boek ook goed van dienst zijn voor persoonlijke meditatie in de week van voorbereiding en ook in de week na de viering van het Avondmaal. Ds. Kieviet luistert nauwkeurig naar wat er in dit formulier geschreven is. Meer dan eens laat hij ook de schrijver Casper Olevianus aan het woord uit diens geschriften.
In dit boek worden aan de hand van het formulier de Bijbels-theologische lijnen uiteengezet ten aanzien van het Avondmaal. Heel duidelijk wordt de betekenis van het werk van Christus in Zijn verzoenend lijden en sterven omschreven. De Bijbelse leer van verzoening door voldoening is het fundament. Het heeft mij bij het lezen weer geraakt hoe diep en vast het verzoeningswerk van Christus is en de betekenis die het borgwerk van Christus voor de gelovige heeft. De verwerving van het heil heeft een vast fundament in de verzoening door voldoening.
Niet minder is het formulier pastoraal van aard en geeft geestelijke leiding aan de gemeente. Het werk van de Heilige Geest komt ook nadrukkelijk aan de orde. Wat wij aangeven met ‘de toe-eigening van het heil’ is volop aanwezig in het formulier. In dit boek doet komt dit element ook goed tot zijn recht. Zo heeft ook dit boek een sterk pastorale inslag. Het hoofdstuk over de “drie stukken “ (hfdst. 9) geeft kernachtig weer waar het om gaat bij de voorbereiding op het Avondmaal. Dit hoofdstuk is niet alleen trouwens belangrijk in verband met het Avondmaal, maar ook voor de vraag hoe de Heilige Geest het echte geloof werkt en versterkt.
De persoonlijke bevindelijke spits is duidelijk aanwezig. De schrijver komt dichtbij het hart van de lezers. Hij behandelt vragen die leven in hun hart. Er kunnen namelijk verschillende vragen leven over de toegang tot het Avondmaal. Wie komt die vragen niet tegen in het pastoraat en niet in het minst ook in het eigen hart? Die vragen komen hier ook ruimschoots aan de orde en vooral de geestelijke vragen die leven in het hart van zondaren, die overtuigd zijn geraakt door de Heilige Geest van hun eigen onwaardigheid. Zij kennen schroom en aarzeling om toe te treden tot de tafel des Heeren. Zij worden onderwezen en verder geholpen. Heldere en Schriftuurlijke leiding wordt hier gegeven. Ik vermoed dat dit boek juist ook gelezen zal worden door hen. Maar ik wens dit boek in handen van een bredere groep, zodat het dienstbaar is aan een oprechte deelname aan het Heilig Avondmaal. Hier wordt uit het Woord aangewezen wat nodig is om tot onze troost het Avondmaal des Heeren te houden. Het is bij herhaling weer nodig om daarin onderwezen te worden. Dat zal ons ook bewaren in onze jachtige tijd voor vluchtige en oppervlakkige deelname aan het Avondmaal. Dat gevaar is vandaag niet minder aanwezig.
Het is een uitvoerig boek geworden, maar de hoofdstukken zijn niet lang en dat dient de lezer zowel bij het lezen als overdenken. Waardevol is ook dat de schrijver veel aanreikt wat er in de loop der eeuwen geschreven is over de betekenis van het Avondmaal. Vele bekende namen uit de reformatie, nadere reformatie en het puritanisme komen we tegen. De stijl van de schrijver is zoals we onze broeder kennen: bewogen en gericht op het hart.

H. Polinder, Urk

M. van Campen en P.J. Vergunst (red.), Jan Hoek. Theoloog tussen preekstoel en leerstoel, Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer, 2015, € 24,90, 176 pagina’s, ISBN 9789023970514
Op 6 oktober 2015 heeft Prof. Dr. J. Hoek afscheid genomen als bijzonder hoogleraar namens de Gereformeerde Bond aan de PThU. Bij die gelegenheid is hem deze bundel aangeboden. Het mooiste stuk vormde voor mij het afscheidscollege dat Hoek op die 6e oktober heeft uitgesproken. Hij voert daarin het pleit voor meer aandacht voor het gebed als onmisbaar onderdeel in het leven van de theoloog. Hij neemt daartoe zijn lezers mee op een korte kerkhistorische reis en vestigt de aandacht op ds. Johannes Martinus (1603- 1665) die in Groningen gewerkt heeft als predikant. Zijn uitleg van de Heidelberger Catechismus valt daarin op dat hij na de uitleg van iedere zondag een kort gebed geeft dat de lezer kan bidden. Zo benadrukt hij dat de leer van de Heidelberger op het hart gericht is. Hoek vraagt meer aandacht voor het gebed en stelt dat een predikant tijdens zijn opleiding niet alleen recht moet leren preken – maar ook recht moet leren bidden. In de opstellen van vrienden en familie is merkbaar dat de auteurs het gesprek met Hoek zoeken rond de thema’s die in zijn werk een grote rol spelen. Twee opstellen zijn van biografische aard: ds. C. Hoek – zoon van … - schreef een biografische schets van zijn vader. Dr. R.P. de Graaf schreef over de jaren dat Hoek predikant was in Veenendaal. Bij dat opstel fronste ik even de wenkbrauwen. Om te beginnen vond ik de titel wat merkwaardig: ‘Een wijs man, maar hij deed niet wijs’. Dat ziet op Hoek, zo blijkt en er wordt mee bedoeld, zo leid ik uit het verband van het artikel af, dat hij wel wijs is, maar zich niet op zijn wijsheid liet voorstaan. In mijn oren betekent het iets anders als iemand niet wijs doet. Verder weet De Graaf te vertellen dat Prof. Berkhof heel blij was met Hoek als student en zich daarom zorgen maakte met wat voor meisje hij zou thuiskomen. Dat moest, aldus De Graaf, geen ‘slet of del’ zijn – dat zou de studie dwarsbomen. Die woorden kan ik eerlijk gezegd bij Berkhof, maar ook bij Hoek niet echt plaatsen. Wie geïnteresseerd is in het werk van Hoek vindt hier veel reflectie op diens werk. Een veelzijdige bundel met bovendien een bibliografie waar duidelijk bijeen staat wat de emeritus in de loop der jaren heeft gepubliceerd.

C.C. den Hertog, Surhuisterveen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen