Boekbespreking

Ds. D.J. Steensma, Echtscheiding. Een exegetisch-ethische evaluatie. Uitgeverij Buijten & Schipperheijn Motief, Amsterdam 2016, € 28,50, 284 pagina’s, ISBN 978 90 5881 896 6
Dr. Steensma heeft een belangwekkende studie geschreven. Een boek waar je echt voor moet gaan zitten en dat veel nadenken vraagt. Maar wie rustig overweegt wat de auteur te berde brengt, ontvangt veel. Het gaat ten slotte ook over een ingewikkeld en aangrijpend onderwerp.
De studie van dr. Steensma valt in twee delen uiteen. Het eerste deel van het boek draagt de titel ‘De vastheid van het huwelijk’. Het tweede deel heeft de titel ‘Echtscheiding en hertrouw’ meegekregen. Een uitgebreide literatuurlijst en een drietal registers sluiten het boek af.
In het eerste deel wordt vooral het Woord van God diepgaand onderzocht en bevraagd. In hoofdstuk 1 komt het Oude Testament aan het woord op het punt van het huwelijken de echtbreuk. In hoofdstuk 2 wordt eerbiedig geluisterd naar de prediking van Jezus aangaande het Koninkrijk en de consequenties daarvan voor het huwelijk en de echtscheiding. In hoofdstuk 3 staat het vermaan van Paulus centraal. De auteur gaat in op de gehuwde gelovigen en de gemengd gehuwden. In hoofdstuk 4 gaat dr. Steensma in op het gesprek van de Farizeeën met Jezus over de echtscheiding en een hoofdstuk later worden vergelijkbare uitspraken van Jezus op dit terrein aan de orde gesteld. In hoofdstuk 6 wordt datgene wat reeds gevonden is, nog aangevuld met gegevens uit de rest van de Bijbel en daarna wordt beschreven hoe in de kerkgeschiedenis met huwelijk, echtscheiding en hertrouw is omgegaan.
Dit alles mondt uit in het tweede deel van het boek waar de Bijbelse gegevens worden gethematiseerd en verder uitgewerkt. Na een hoofdstuk over de wereld van het Oude en Nieuwe Testament volgen hoofdstukken met ethische overwegingen bij specifieke onderwerpen. Zo wordt ingegaan op scheiding op grond van overspel (hfd. 8) en op de vraag of hertrouw na echtscheiding op deze grond geoorloofd is (hfd. 9). Ook nu wordt het oor te luisteren gelegd bij stemmen uit de kerkgeschiedenis. In hoofdstuk 10 wordt scheiding op grond van verlating verder uitgewerkt. Voorzichtig en toch duidelijk spreekt dr. Steensma ook in dit hoofdstuk de Schrift na. Hij komt dan tot een stelligere opvatting dan onze kerkorde op dat punt heeft. Volgens hem is hertrouwen na een kwaadwillige verlating zeker geoorloofd.
Het meest spannende hoofdstuk van het boek is m.i. hoofdstuk 11 waarin het gaat over scheiding op grond van verwaarlozing. Dr. Steensma poneert dat deze optie in de Bijbel niet genoemd wordt, omdat ze algemeen aanvaard was in de dagen van Jezus en Paulus en dat zij het daarmee eens waren. Ik voel veel sympathie voor deze opvatting, maar weet nog niet of ik het ermee eens ben. Conclusies trekken uit wat er niet genoemd wordt, moet altijd met de grootste voorzichtigheid gebeuren, leerde ik in Apeldoorn. Het hoofdstuk is wel het overwegen waard. In het laatste hoofdstuk wordt de echtscheiding verbonden met Gods Koninkrijk en in dat licht besproken. Dat leidt tot veel mooie passages.
Wie zich grondig wil verdiepen in het probleem van de echtscheiding in het licht van de Schrift, kan uitstekend in dit boek terecht en veel andere boeken ongelezen laten. Ik ben dr. Steensma dankbaar voor deze diepgravende publicatie. Hier kunnen we op de een of andere manier onze winst mee doen!

C.J. Droger, Vlaardingen

Ds. P. den Butter, Lessen in geloof. Momenten uit het leven van Abraham en Sara. Uitgeverij Den Hertog, Houten 2017, € 14,50, 114 pagina’s, ISBN 9789033128325
Het geloofsleven van de ‘vader der gelovigen’ wordt in dit kleine boekje op een indrukwekkende manier beschreven. De schrijver begint met de reis naar het onbekende land en gaat dan stapvoets door het leven om te eindigen met Abrahams einde. We kennen in hoofdlijnen deze geschiedenis, maar om kort en bondig weer even op de inhoud gewezen te worden, zet je soms wel stil.
Kijk maar eens naar de geschiedenis van Lot en wat daar gebeurd is en hoe Abraham toch ten strijde gaat; de strijd in de tent tussen Sara en Hager en het zelf beslissen over de keuze om Hager tot zijn vrouw te nemen om zo vooruit te lopen op de belofte die ze hebben gekregen; het bezoek aan Abraham waarbij hij de toezegging krijgt dat ze een kind zullen krijgen; het moeten gaan naar de berg Moria met Izak in het vertrouwen dat het goed komt en Izak mee terug mag: zekerheid pas op het laatste moment.
Hier wordt een geloofsleven geschetst waarbij eigen beslissingen genomen werden zonder Gods tijd af te wachten. Eenieder kan hierin ook zijn eigen leven spiegelen: willen wij ook niet vaak bepalen wat goed voor ons is en waar we ons niet publiekelijk kenbaar willen of kunnen maken?
In een aantal korte hoofdstukken kenschetst de schrijver vele situaties in het leven waarbij ieder zijn eigen levenservaringen er maar eens naast moet leggen. Van het gaan naar het aardse beloofde land tot het ingaan in het Vaderhuis: een geschiedenis die een ieder van ons iets te zeggen heeft.

D.A. van den Bosch, Alphen a/d Rijn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen