Geduld

Niet vanzelfsprekend
In het “Gebed voor kranke en aangevochten en mensen” - opgesteld door Datheen en in veel Bijbels te vinden achter de Drie Formulieren van Enigheid - wordt de zieke de bede op de lippen gelegd: “Wij bidden U, verleen ons de genade van Uw Heilige Geest, dat Hij ons lere onze ellendigheid recht te kennen, en geduldig Uw kastijdingen te verdragen …” Ook de Heidelberger Catechismus leert ons om in tegenspoed geduldig te zijn (HC zondag 10, vr./ antw. 28). In onze haastige, gejaagde tijd is dat niet langer vanzelfsprekend. Wij lijken vaak veel meer op Gretig uit Bunyans De Christenreis. Het leven wordt uitgeknepen als een citroen en we willen het geluk hier en nu hebben. Daarbij vergeten we vaak dat de dingen van het hier en nu vergaan en geen eeuwigheidswaarde hebben. In hetzelfde boek komen we ook Geduld tegen. Hij laat zien dat, wie vol verwachting en hoop op de toekomende dingen geduldig blijft wachten, niet teleurgesteld wordt!

Autonomie
Geduldig blijven is een les die we als christenen, zeker met het oog op de laatste fase van het aardse leven en het lijden waarmee dat gepaard kan gaan, in praktijk mogen, ik wil zelfs liever zeggen: moeten, brengen. Het debat over euthanasie en voltooid leven kan niemand ontgaan. De norm in de samenleving is langzamerhand dat iedereen verantwoordelijk is voor zijn eigen leven en als je vindt dat het genoeg is geweest, als het geduld op is, als je ervaart dat je voor anderen alleen nog maar tot last bent, of als het lijden wat jou betreft ondraaglijk is geworden, dan moet er maar een eind aan het leven komen. Velen hebben inmiddels een euthanasieverklaring en menen recht te hebben op een zelfgekozen einde. Vorige week was een zelfmoordmachine te bewonderen op een uitvaartbeurs. Wie een humane, zelfverkozen dood wil, kan op internet een poeder vinden.

Christelijk tegengeluid
Het is meer dan ooit nodig dat we als christenen een vastberaden tegengeluid laten horen, maar vooral ook: laten zien. Daarvoor is nodig dat we niet pas over ons sterven nadenken als het zover is, want dan kan het weleens te laat zijn. Niet iedereen maakt een stervensproces mee, voor sommigen is het plotseling eeuwigheid. Als de dagen van ziekte en lijden komen, kunnen we soms te weinig fut hebben om de Heere te zoeken. Daarom is het zo belangrijk onze Schepper als we gezond zijn te zoeken, voor de kwade dagen komen. De vrucht van geduld heeft tijd nodig om te rijpen in ons leven. Om geduldig je leven met alle barsten en butsen, je sterfelijkheid en eindigheid in de handen van je Heere te leggen, is het van levensbelang om te oefenen in het vast en zeker vertrouwen dat juist Hij je leven geschapen heeft én een eeuwige toekomst voor jou op het oog heeft. We leven niet doelloos, maar met een eeuwige bestemming. Op weg naar die toekomst houdt Hij om Christus’ wil ons leven in Zijn handen. Onze tijden zijn in Zijn hand. Dat betekent voor ons dat we geduldig én blijmoedig kunnen volhouden, ook als het zwaar is. We zijn immers niet alleen? De Goede Herder is altijd bij Zijn schapen.

Palliatieve zorg
Intussen betekent dat niet dat we nooit kunnen begrijpen dat iemand verlangt naar euthanasie. Het proces van langdurig ziek zijn, gebrekkig oud worden of sterven kan verschrikkelijk zijn. Voor degene die het betreft én voor de omgeving. Maar ook de angst voor wat er komen gaat kan mensen wanhopig maken. Daarom mogen we heel dankbaar zijn voor alle ontwikkelingen in de palliatieve zorg, zodat het leven van mensen die geen lang levensperspectief op aarde meer hebben zo comfortabel mogelijk geleefd kan worden. Palliatieve zorg steekt niet alleen in op fysieke klachten, maar geeft ook het psycho-sociale en spirituele aspect alle aandacht. Er gaat geen lichaam sterven, maar een mens. Daar mogen we als christenen dankbaar bij aanhaken. Wat is het mooi om als zieke niet alleen over allerlei lichamelijke problemen te praten, maar ook te getuigen van de hoop die in ons is! Om in de praktijk te laten zien dat de Heere je Herder is en dat je daarom geen kwaad vreest, hoeveel pijn je misschien ook hebt. Dat je misschien wel bang bent voor het aanstaande afscheid van allen die je lief zijn en voor het sterven zelf - want de dood is ook voor christenen de laatste vijand - maar dat je ondanks al die dingen toch mag weten naar het Vaderhuis te gaan -omdat de dood door de opstanding van Christus niet meer voor ons ligt, maar al achter de rug is.

Als lijden langer duurt …
De periode van lijden, ouder worden of ernstig ziek zijn, de tijd waarin verliezen geleden worden en het sterven nog op zich laat wachten kan lang duren. Soms wordt er een termijn genoemd. De zieke heeft nog zoveel maanden of weken te leven. Het is goed om altijd voor ogen te blijven houden dat een mens niet precies kan zeggen hoe lang het leven op aarde nog duurt. Van sommige stervenden wordt veel geduld gevraagd. De arts zei dat het nog twee weken was, en nu duurt het al twee maanden … Dat is moeilijk om mee om te gaan, maar vanuit christelijk perspectief niet onmogelijk. Ons geduld kan erg op de proef gesteld worden. Maar toch: ook dan mogen we vertrouwen dat God zal doen wat goed is.

Palliatieve sedatie
Lijden en geduldig wachten op het moment dat we naar het Vaderhuis mogen gaan, kan onnoemelijk zwaar zijn. Grijpen we eigenmachtig in als we palliatieve sedatie toepassen? Vaak wordt gedacht dat euthanasie en palliatieve sedatie gelijkwaardige alternatieven zijn. Dat is een hardnekkig misverstand. Vanuit onze christelijke principes moeten we euthanasie afwijzen, maar dat geldt niet voor palliatieve sedatie. Er is een groot principieel verschil tussen beide. Euthanasie vindt plaats op grond van een autonome beslissing en het verzoek van een zieke om zijn leven, dat misschien nog wel jaren had kunnen duren, op een vastgesteld moment actief te beëindigen. Het geduld is op, het lijden wordt als ondraaglijk ervaren en het leven wordt abrupt beëindigd. Palliatieve sedatie daarentegen is een medische behandeling op grond van een besluit van de arts bij ernstig zieken van wie de levensverwachting twee weken of minder is en bij wie geen enkele andere behandeling meer toegepast kan worden om het leven comfortabel te houden. Het bewustzijn wordt verlaagd zodat het lijden niet bewust verdragen hoeft te worden. De patiënt overlijdt uiteindelijk aan de ziekte. Euthanasie heeft alles te maken met ongeduld om het lijden nog langer vol te houden. Als palliatieve sedatie zorgvuldig wordt ingezet, bepalen mensen niet wanneer het einde gekomen is, maar geven wij onze tijden, dankbaar voor medische mogelijkheden, in Gods hand.

Samen uithouden
Niet alleen van de stervende, ook van de naasten wordt geduld gevraagd. Zoals Jezus in Gethsemané aan Zijn discipelen vroeg om met Hem te waken, zo wordt van ons gevraagd om er te zijn voor de lijdende en stervende die op onze weg wordt geplaatst. Juist in een tijd waarin het individualisme hoogtij viert en zeer velen eenzaam zijn, is hier steeds meer een roeping voor de kerk. Geduld beoefenen wordt zo veel meer dan alleen maar ‘tanden op elkaar en doorbijten’. Samen geduldig zijn wordt dan ‘samen uithouden’. Er valt niks meer op te lossen, de situatie vraagt om trouw en volharding om het einde van het leven op aarde samen in overgave aan God onze Schepper tegemoet te reizen. In die overgave en dat geduldig wachten op Gods tijd is er het vaste perspectief dat het einde niet het einde is, maar een heel nieuw begin van een leven dat nooit ophoudt!

Atie Peet is lid van de redactie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen