Pornoverslaving (2)

Verslaving
Het gesprek verloopt moeizaam. Zeker hij heeft een heel groot probleem. Porno beheerst zijn dagelijks leven. Tijdens zijn werk, terug naar huis met het OV, overdag en ’s nachts, eigenlijk op elk moment dat hij kan pakken, kijkt hij porno. Elke keer wanneer hij gekeken heeft, belijdt hij dit aan zijn vrouw. Hij heeft ook een goede vriend, een soort buddy. Iemand die hij vertrouwt en hem bijstaat. Met hem leest hij van tijd tot tijd een boekje om van zijn probleem af te komen. Maar professionele hulp?! Nee, dat nooit! Hij ziet zichzelf al zitten. Het werk staat hem dit trouwens niet toe. Trouwens, hij bidt toch oprecht om bekering?! Vertrouwt de dominee hem soms niet?

Pornoverslaving is een verslaving. Net als elke andere verslaafde heeft een pornoverslaafde een gebrekkig zelfinzicht, een laag zelfbeeld en vertoont hij manipulatief gedrag. Hij onderschat zijn probleem en overschat zichzelf. Hij laat zijn verslaving nooit los, zolang hij zich niet van harte bekeert tot God en zijn naaste. Een verslaafde kan ook een tijd zonder zijn verslaving. Als hij maar weet dat hij op enig moment zichzelf met die ‘kick’ kan belonen. Een pornoverslaafde legt bijna altijd de verantwoordelijkheid voor zijn verslaving neer bij een ander, soms heel subtiel.

In het bovenstaande praktijkvoorbeeld heeft deze verslaafde drie personen van zijn probleem op de hoogte gesteld: zijn vrouw, een goede vriend en God. Hij laat hen wel delen in zijn geheim. Ondertussen breekt hij niet radicaal met zijn zonde. Al staan deze mensen hem met de beste bedoelingen bij, zijn eigen belang is totaal anders. Hij heeft hen nodig als buffer. Bijvoorbeeld wanneer iemand hem op zijn verslaving aanspreekt. Een pastor die pornoverslaving serieus neemt, gaat hierin niet mee. Hij zal zijn gemeentelid confronteren met zijn eigen verantwoordelijkheid en schuld. Hij zal van hem om concrete en radicale keuzes vragen. Alleen met professionele psychosociale hulp en pastorale begeleiding kan een pornoverslaafde met zijn zondig leven breken. Voor veel vormen van psychosociale problematiek kan een ambtsdrager de hulp van een GGZ-instantie inroepen. Voor pornoverslaving zal hij een beroep op een christelijke en professionele (!) hulpverlener moeten doen. Iemand die met de pastor zij aan zij optrekt.

Verwoestend
Ze wilde nog even snel wat bankzaken regelen, voordat ze ging douchen. Ze startte de laptop op en drukte op een paar toetsen. Plotseling verstijfde ze helemaal. Ze was beland op een pornosite. Opeens drong het tot haar door. Ze keek in het ware gezicht van haar man. Ze gilde het uit. Pakte de laptop op, smeet die met een harde klap op de grond, gooide woedend allerlei spullen door de kamer en viel uiteindelijk snikkend op bed. Haar hart was stuk, haar leven verwoest. Allemaal door de man die ze dacht onvoorwaardelijk te kunnen vertrouwen. Toen hij die avond thuiskwam, trof hij beneden een ravage aan en boven een gebroken vrouw.

Porno wil en kan alles verwoesten. Porno verwoest allereerst het leven van een verslaafde. Deze verslaving woekert net zolang in zijn leven door totdat alles kapot is, uiteindelijk het leven van de verslaafde zelf. Naar de mens gesproken zijn drie momenten kantelmomenten in het leven van een verslaafde. Die momenten zijn: wanneer hij zijn baan, zijn huis of zijn vrouw en gezin verliest. Op zo’n moment kan de ernst en de grote gevolgen van zijn verslaving tot hem doordringen. Maar zolang die zaken intact blijven, is menselijkerwijs gesproken de kans op inkeer zeer klein. Pornoverslaving raakt vanaf dag één ook het leven van zijn vrouw en kinderen. Vaak voelen zij wel dingen aan. Is er een onbestemd gevoel. Klopt er soms iets niet. Dat kan ook niet anders. Iemand die porno kijkt, stelt zich vanaf dat moment anders op. Hij heeft angstvallig een groot geheim te bewaren. Daarnaast beïnvloedt porno steeds meer zijn seksuele verlangens en emotionele gevoelens. De verslaving beheerst ook steeds meer zijn dagelijks leven. Vaak voelen zijn vrouw en kinderen deze veranderingen aan, al kunnen ze hun gevoel niet benoemen.

Wat doet het uitkomen van je ‘geheim’ met je vrouw nu ze weet dat je al jaren porno kijkt? Hoe kijkt zij terug op diezelfde jaren? Haar beeld van een gelukkig huwelijksleven ligt in scherven. Hoe kijkt ze naar zichzelf? Vragen bespringen haar. Heb ik gefaald? Ben ik niet aantrekkelijk genoeg? Had ik toch moeten meegaan in zijn seksuele verlangens hoewel dat toen niet goed voelde? Waarom vindt hij die vrouwen aantrekkelijker dan mij? Porno verwoest ook het gezinsleven. De impact op een kind die door je mobiel jouw dubbelleven ontdekt heeft, is nauwelijks te overschatten. Wat doet het met je kinderen wanneer je hen moet vertellen dat je vanwege pornoverslaving voorlopig elders gaat wonen. De gevolgen van je verslaving zaaien ook verdeeldheid onder de kinderen. Het ene kind blijft je loyaal, het andere kind walgt van je, de derde zegt niets en ontfermt zich vooral over je vrouw.

Pastoraat
Pastoraat aan pornoverslaafden strekt zich dan ook uit over het gehele gezin, als dit mogelijk is. In de gesprekken met beschadigde slachtoffers komen de waaromvragen indringend aan de orde. Bijna altijd is de ondertoon van hun vragen een onuitgesproken schuldgevoel. Nu kan het huwelijk al vóór het ontstaan van deze verslaving langdurig ontwricht zijn. Dan kan deze ontwrichting een van de oorzaken van verslaving zijn. Maar ook in dat geval is een verslaafde altijd verantwoordelijk voor zijn keus om in de porno weg te vluchten. Hij is ook altijd zelf schuldig voor de schade die hij in zijn huwelijk en gezin heeft aangericht. Een pastor zal hem daarom met de gevolgen van zijn verslaving confronteren. Wanneer en hoe er gesproken gaat worden over schuld en vergeving is allereerst aan de slachtoffers om die te bepalen. Dit vraagt om tijd. Maar dat heb je er toch voor over?

‘Of hij de dominee vandaag nog kan spreken? Ja, het is ernstig. Nee, het kan niet door de telefoon.’ Die middag zit hij in de studeerkamer. De avond daarvoor had zijn vrouw hem opnieuw betrapt op pornokijken door de laptop en zijn mobiel. Ze had hem voor de keus geplaatst. Of je gaat eruit of je zoekt hulp. Hij heeft spijt van zijn gedrag. Het kan zo niet langer. Het komt tot een indringend gesprek. De predikant heeft ten slotte nog één vraag. Over een paar dagen wordt het Avondmaal bediend. In het verleden ging hij aan. ‘Ik veronderstel dat je in deze situatie niet kan aangaan?’, zo vraagt hij hem. Verbaast reageert hij: ‘Waarom niet? Juist nu heb ik toch Gods genade nodig?’ Die zondagmorgen gaat hij aan. Zijn vrouw is thuisgebleven. Ze begrijpt er niets meer van.

Pornoverslaving is een zeer ernstige zonde. Een pornoverslaafde verontreinigt zichzelf én beschadigt zijn vrouw en kinderen. Zijn onreinheid maakt hem tegenover zijn naaste en God schuldig. Pas aan het eind van een lang traject komt het thema ‘vergeving’ aan de orde. Niet dat hierover al niet eerder is gesproken. Een pornoverslaafde begint daarover vaak uit zichzelf. Meestal in een vroeg stadium. Op zichzelf is dit begrijpelijk. Hij heeft er belang bij dat zijn uitgekomen ‘probleem’ zo snel mogelijk wordt opgelost. Hij wil zijn zonde belijden. Ook tegenover zijn vrouw en kinderen. Vaak verwacht hij van hen direct vergeving. Soms eist hij dit zelfs! Maar niet de dader, het slachtoffer bepaalt wanneer en hoe het thema ‘vergeving’ ter sprake komt.

Dit moment bestaat niet uit een schuldbelijdenis, vraag om vergeving, het verlenen daarvan, een stukje Bijbellezen en een afsluitend gebed. Het begint met haar. Zij confronteert hem met de door hem aangerichte schade in haar leven en in het leven van hun kinderen. Slachtoffers hebben tijd nodig om hun beschadigd leven te overzien, de pijn te voelen en God om heling van geslagen wonden te bidden. Een vrouw die jarenlang door haar pornoverslaafde man bedrogen is, heeft ook tijd nodig om na te denken over de vraag of zij nog met hem verder kan en wil. Pornoverslaving is immers overspel?! Dit geldt ook voor de kinderen. Zij willen vaak niets liever dan dat hun ouders bij elkaar blijven. Maar hun verlangen is nog geen onvoorwaardelijke aanvaarding van vader, die zijn kinderen en hun moeder jarenlang bedrogen heeft. Eerst de schuld bij mijn naaste inlossen, dan pas mijn schuld voor God belijden. Dat is de weg die Evangelie voorschrijft. Niet andersom.

Ds. C.P. de Boer is predikant te Sliedrecht (Beth-El)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen