Nashville

Ja, ik denk dat het beter was geweest als de Nederlandse vertaling van de Nashville Declaration niet in de openbaarheid was gebracht. De verklaring was niet rijp voor publicatie. Om inhoudelijke, pastorale en maatschappelijke redenen. De publicatie van de Nashville Verklaring heeft onnodig het gesprek over complexe en gevoelige onderwerpen als kerk en (homo)seksualiteit en transgenderisme op scherp gesteld.

Cultuur
Het is wel begrijpelijk dat de opstellers van de Amerikaanse verklaring en de Nederlandse initiatiefnemers van de vertaling een helder geluid wilden laten horen. De ontwikkelingen in Nederland zijn heel hard gegaan en nog niet tot een afronding gekomen. Het is adembenemend om te zien hoe snel het maatschappelijke denken over huwelijk en seksualiteit veranderd is. De aarzeling die er ook buiten de christelijke kerk nog was toen in 2001 het homohuwelijk werd ingevoerd, lijkt bijna geheel verdwenen. Wat ervoor in de plaats kwam, is een totaal onbegrip voor mensen die willen vasthouden aan de christelijke en Bijbelse visie op huwelijk en seksualiteit. Het onbegrip is zo groot dat wie verdedigen wil dat God seksualiteit heeft gegeven binnen het kader van het huwelijk tussen man en vrouw, liefdeloosheid, homofobie en achterlijkheid verweten wordt. De tolerantie die je van een liberale samenleving zou mogen verwachten, is verdwenen achter de dwang om alternatieve relatievormen en vrije seks te aanvaarden.

Deze ontwikkelingen stoppen niet. We staan nog maar aan het begin van de genderdiscussies. Overigens legde Maxim Februari in NRC (7 januari) er de vinger bij dat de reacties zeer selectief gericht waren op het afwijzen van homoseksuele praxis, maar dat de verklaring niet alleen over seks maar vooral over sekse ging. Hij stelde dat nu gesuggereerd wordt dat buiten de orthodox-christelijke kring een transgender normaal wordt gevonden, maar dat dat naar zijn eigen ervaring volstrekt niet het geval is.
Maar het onbegrip in de media over de klassiek christelijke visie op huwelijk en seksualiteit was totaal. Lijdt Nederland aan geheugenverlies? Is men zo snel vergeten dat wat nu met grote stelligheid weggezet wordt als liefdeloos ooit gemeengoed was in onze cultuur? In ieder geval blijkt de kennis van wat christenen ook positief belijden over huwelijk en seksualiteit afwezig te zijn. Juist op dit punt ligt er wel een roeping voor de kerk: als we iets zeggen over huwelijk en seksualiteit, hebben we blijkbaar het nodige uit te leggen en moeten we onze woorden bijzonder zorgvuldig wegen.

Kort(zichtig)
Het publiceren van de Nederlandse vertaling van de Nashville Declaration met handtekeningen eronder is daarin tekortgeschoten. Natuurlijk is het jammer dat men voorbijging aan de intentie, de insteek bij Psalm 100: 3, namelijk dat de HEERE ons gemaakt heeft en dat Hij ons Zijn heilzame richtlijnen en geboden heeft gegeven, ook ten aanzien van huwelijk en seksualiteit. Inderdaad is de verklaring niet anti-homo. Maar doordat de verklaring kort, stellig, en hier en daar onzorgvuldig (of onjuist) geformuleerd is, heeft de publicatie schade opgeleverd. Pijn, verdriet en angst voor homoseksuele broeders en zusters en transgenders die worstelen met hun seksuele gerichtheid of identiteit, met zelfaanvaarding, met geloof en met het gaan van de weg die de Heere hen wijst. En schade aan het getuigenis van het Evangelie in de samenleving, omdat de verklaring meer uitblinkt in stelligheid dan in bewogenheid. De verklaring en publicatie ervan heeft er (onbedoeld) aan bijgedragen dat de kerk gezien wordt als het instituut dat vooral komt vertellen wat er niet mag. Het zal predikanten en evangelisten nog veel energie kosten om de aandacht en vragen weer terug te buigen naar het Evangelie zelf, dat het goede nieuws is voor de wereld. Dat de kerk ook wil luisteren naar wat de Schrift zegt over huwelijk en seksualiteit en ook over homoseksualiteit en man- en vrouw-zijn, moet zeker ook aan de orde komen. Maar het staat in het belijden van de Heere Jezus als Heere niet op de voorgrond.

Wie in de publieke sfeer iets zegt over homoseksualiteit en transgenderisme moet in onze samenleving beseffen hoe gevoelig het kerkelijk spreken hierover ligt en die móet zich daarvan rekenschap geven in wat hij zegt en hoe hij het zegt. Het kan goed zijn om dingen kort en bondig te zeggen, maar een christelijke visie op huwelijk, seksualiteit, homoseksualiteit samen met transgenderisme op twee bladzijden is te kort, zelfs als je er alleen maar goede dingen over zegt.

Zorgvuldigheid
Zorgvuldigheid is nodig in de communicatie met een maatschappij waarin dit onderwerp blijkbaar een open zenuw is. Zorgvuldigheid en fijngevoeligheid zijn allereerst nodig omdat we spreken over mensen die meer zijn dan hun homoseksualiteit of genderdysforie, maar voor wie dit wel heel bepalend is voor wie ze zijn, wat zij voelen, hoe zij denken, verlangen en leven. Er was bijvoorbeeld pijn bij celibatair levende homoseksuelen, die afwijzing proefden in de woorden van de verklaring.

De verklaring maakt geen onderscheid tussen een homoseksuele gerichtheid en een homoseksuele praxis, terwijl dat voor zelfaanvaarding en vaak ook voor een coming out heel belangrijk is. Het staat er niet letterlijk, maar de suggestie wordt zeker niet vermeden dat je niet homoseksueel mag zijn, of dat je er niet voor uit mag komen dat je je niet thuis voelt in het lichaam dat je gekregen hebt.

Het is belangrijk om te zien dat het studierapport van onze kerken een ander standpunt inneemt, niet ten aanzien van de Bijbelse lijn over huwelijk en seksualiteit, maar wel ten aanzien van de (meestal) onveranderbaarheid van seksuele gerichtheid of identiteit.
Ik leg hier de vinger bij omdat het gevaar niet denkbeeldig is dat het hele gebeuren rondom de Nashville Verklaring een schaduw zal werpen op de soms toch al moeizame gesprekken binnen de Christelijke Gereformeerde Kerken. De kortheid en stelligheid van de verklaring, met een pastoraal naschrift dat te laat komt en de onduidelijkheden of onjuistheden in de verklaring niet wegneemt, stelt eerder de discussie op scherp dan dat het nieuwe helderheid biedt.

Bewogenheid
De gebeurtenissen rond de Nashville Verklaring vinden plaats in een tijd waarin de nuance het aan het verliezen is. In maatschappij en politiek (misschien ook in de kerk?), verliest het midden terrein aan de radicalen. De nuance laat zich het moeilijkst verdedigen en is vaak het hardst nodig.

Wat is goede nuance als het over ethische onderwerpen gaat? Nuance en zorgvuldigheid zijn heel wat anders dan vaagheid. We mogen en moeten blijven zeggen dat de Heere ons de weg wijst in Zijn Woord, ook aangaande huwelijk en seksualiteit. Zonder water bij de wijn te doen. Maar wel in alle fijngevoeligheid, met aandacht, begrip, meeleven en meelijden met mensen die de gebrokenheid van het leven aan den lijve, en vanbinnen, ervaren. Christelijke ethiek is meer dan zeggen wat er in de Bijbel staat. Het is het zoeken naar Gods wil, waarbij de Schriften gezaghebbend zijn. Gods goede wil en Zijn geboden lezen wij in een gevallen en zondige wereld, waar gebrokenheid heerst en waarin christenen uitzien naar de toekomst van Christus. Omdat wij het allemaal (te) zwaar hebben met de strijd tegen de zonde en een leven naar Gods bedoelingen.

Hoe kunnen kerken met een uitgesproken ethiek kerken van en voor zondaren zijn? Hoe kunnen we voorkomen dat de onmisbare oproep tot bekering en levensheiliging in mindering komt op de onvoorwaardelijke liefde van Christus? Met een statement of met een rapport zijn we in ieder geval niet klaar. Blijvend is er gebed en gesprek nodig.

A.Th. van Olst
Ds. A.Th. van Olst is predikant van de Christelijke Gereformeerde Kerk te Antwerpen-Deurne en lid van de redactie

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen