Stroomversnellingen in Apeldoorn (1)

Bevoorrechte positie
De geschiedenis is bekend. In 1894 opgericht, met twee docenten en één student, is de theologische opleiding van onze christelijke gereformeerde kerken snel gegroeid. In 1968 werd de opleiding opengesteld voor hen die niet de roeping tot predikant in onze kerken hebben, maar wel graag na een theologische scholing op andere wijze in kerk en Koninkrijk willen dienen.
In de jaren zeventig kwam daar de officiële 'aanwijzing' door de overheid als instelling voor hoger onderwijs nog bij. Sindsdien mag Apeldoorn aanspraak maken op overheidssubsidiëring - waarvan overigens maar gedeeltelijk gebruik wordt gemaakt -, op het recht om erkende titels te verlenen, op studiebeurzen voor onze studenten, etc. Stuk voor stuk rechten waar de meeste gereformeerde theologische instellingen in het buitenland jaloers op zijn! Het komt slechts zelden voor dat een kerkelijk-confessionele opleiding zoveel voorrechten en mogelijkheden krijgt om a.s. predikanten te vormen en de theologische wetenschap te beoefenen. Iets om ons goed bewust van te zijn, en de tijd uit te kopen...

Investeren in diepgang
Apeldoorn is gegroeid: het aantal docenten, het aantal studenten, het aantal verplichte studiejaren. Sinds 1992 een theologische universiteit met een zesjarig curriculum (lesprogramma/ vakkenpakket). Is dat niet wat teveel van het goede? Nee, bepaald niet, zo oordeelden onze kerken terecht. De dienst in kerk en Koninkrijk, het pastorale en missionaire werk, de Schriftuitleg, het onderkennen van dwalingen en het bevorderen van de zaligmakende leer, de rechte prediking - dat alles vraagt om kennis, competentie, en een rijpheid, die een arbeider in de wijngaard pas eigen worden in de weg van ingespannen studie en geestelijke wasdom. Echte diepgang vraagt om investering in jaren van concentratie. De tijd vliegt overigens om, zo merkt elke student. Je nadert het einde van je studie in Apeldoorn voor je er erg in hebt.

Wisseling van de wacht
Jarenlang stond in Apeldoorn een bekend vijftal aan het roer: de hoogleraren Oosterhoff, Versteeg, Van Genderen, Velema en Van 't Spijker. Generaties predikanten werden door hen gevormd. Zij bepaalden het gezicht van Apeldoorn naar buiten toe, en gaven naam aan onze opleiding naar buiten toe. Veel hebben we aan hen te danken.
Apeldoorn kwam tijdens en door hun arbeid uit het isolement dat er in de eerste helft van de twintigste eeuw toch wel was, en zij lieten een respectabele theologische erfenis na. In een mum van tijd gingen de ouden en kwamen de jongen, tussen 1993 en 1997. Sinds 1997 is het college van hoogleraren onderbezet gebleven - met slechts de vier hoogleraren Maris, Selderhuis, Hofman en Peels - maar er is goede hoop dat hierin op korte termijn verandering komt. Ondertussen is Apeldoorn sinds de wisseling van de wacht in diverse opzichten in een stroomversnelling terechtgekomen. In drie artikelen wil ik als huidige rector van onze universiteit u/jou als lezer graag in vogelvlucht een indruk geven van wat er gaande is, welke nieuwe mogelijkheden zich voordoen, en welke roeping wij onder Gods zegen vóór ons zien.

Ontwikkelingen elders
Iedereen heeft de twee afgelopen jaren het in de dagbladen kunnen volgen, hoe de strijd rondom de theologische faculteiten gestreden werd. Er moest inderdaad iets gebeuren, want te groot was de laatste 10 à 15 jaar de terugval van het aantal theologische studenten aan de rijksfaculteiten. Sommigen noemen het zelfs dramatisch. Inkrimping, samenvoeging, afstoting, dat waren de slagwoorden. Over bleven Utrecht, Leiden en Kampen-I, maar de toekomst blijft nog onzeker. Dat hangt ook weer samen met hun identiteit. Hoe je daar ook over oordeelt, duidelijk is in elk geval dat de beoefening van de gereformeerde theologie, zoals die voorheen elders toch ook wel gevonden werd, een schaars artikel is geworden. Dat geldt niet alleen voor Nederland. Dat geldt nog meer als we naar de situatie in Europa kijken, waar je slechts een handjevol theologische instellingen kunt vinden van confessioneel-orthodoxe signatuur, de meeste daarvan op de een of andere manier evangelisch.

Stabiel, zelfs groei
Betrekkelijk terzijde van de bezuinigingsoperaties stonden de twee kleinere theologische universiteiten van Kampen-II (vrijgemaakt) en Apeldoorn. Dat woord 'klein' is eigenlijk niet langer op zijn plaats: aan sommige rijksfaculteiten studeren inmiddels minder theologische studenten dan in Apeldoorn. Zonder enige zweem van trots of zo, maar je mag het toch wel een opmerkelijk iets noemen, dat het studentental in Apeldoorn stabiel bleef en zelfs licht groeit. Natuurlijk is dit geen eigen prestatie. Het is triest genoeg wat elders soms gebeurt, en we leven mee met collega's die hierdoor veel moeite ondervinden. Maar deze ontwikkelingen in Nederland (en in Europa) hebben onmiskenbaar wel consequenties voor de context van onze eigen opleiding. Apeldoorn komt erdoor in nieuw licht te staan. Men kijkt met nieuwe ogen naar Apeldoorn, want daar heb je nog een bijbels-gereformeerde theologische opleiding. Bijbelgetrouw, zegt de een; orthodox, noemt de ander het. Hoe het ook zij, in elk geval is het ook een theologische studie met een gezond stel klassieke poten eronder: de fikse eis van kennis van Latijn en Grieks. En dat vind je niet veel meer.

H.G.L. Peels

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen