‘Gods liefde en wraak staan niet op dezelfde hoogte’

Hoe bent u te werk gegaan in uw onderzoek?

“Ik heb onderzocht wat de betekenis en functie is van Gods wraak in het Nieuwe Testament. Om die goed te kunnen plaatsen, ben ik mijn onderzoek begonnen bij Griekse en Romeinse bronnen uit de antieke oudheid. Ik ontdekte dat de klassieke oudheid een strijdende samenleving was: er was veel onderlinge onenigheid. Steeds was daarbij de vraag: tast jij mijn eer aan? Stel je voor dat iemand jou belachelijk maakte, over je roddelde of je zelfs doodde, dan was het de taak van het slachtoffer of de familie om antwoord te geven op de schending van de eer. Dat is wraak: als je in het gezicht geslagen bent en je doet niks terug, dan daalt je eer, dan ben je een nietszeggend persoon.”

Dit gaat over menselijke verhoudingen. Wat heeft God hier mee te maken?

“Deze ‘familietrek’ zie je in het Nieuwe Testament ook. God komt op voor de eer van zichzelf en van Zijn volk. Zonde is het onteren van Hem. Dat zie je in het Nieuwe Testament bijvoorbeeld als Jezus het jaar van Gods welbehagen brengt, maar het volk weigert zich te bekeren. Dat wordt afgoderij genoemd. Op deze manier God onteren kán niet zonder antwoord blijven. Lukas noemt een aantal voorbeelden, vooral in het boek Handelingen. Denk aan de dood van Ananias en Saffira en van Herodes, en aan de valse profeet Elymas die gestraft wordt met blindheid. Als het evangelie tegengehouden wordt, laat God zien dat Hij vergeldt.”

Met welke God hebben we hier te maken?

“In het onderzoek dat al over de wraak van God gedaan was, zag ik een terugkerende moeite hiermee. Veel onderzoekers spreken een voorkeur uit voor de God die liefde is boven de God die geweld laat zien, wraak oefent. En inderdaad: Gods liefde en wraak staan niet op dezelfde hoogte.

De liefde is een constante in Zijn handelen, en de wraak komt alleen op bepaalde momenten naar boven. Maar als je alle wraakteksten bij elkaar optelt, zie je dat Gods handelen heel consistent is, ook als je dit naast de regels legt die Hij zelf heeft gegeven. Zo past Gods wraak, evenals in de klassieke oudheid het geval was, in het rechts systeem. In het Nieuwe Testament zie je dat Gods wraak – meer dan in het Oude Testament – verschuift naar de toekomst. De dag van de wraak is het toekomstige oordeel. En juist deze dag is een troost voor degenen die verdrukt worden, schrijft Paulus in de brief aan de Thessalonicenzen. Ook in Openbaring wordt een loflied op Gods wraak gezongen. In dit Bijbelboek roepen de zielen onder het altaar: wanneer gaat U wraak nemen? God zal Zijn recht doorzetten, en rechtspreken als de hoogste Rechter.”

Dan hoop je dat je aan de goede kant van de geschiedenis staat. “Het Nieuwe Testament geeft niet voor niets

“Het Nieuwe Testament geeft niet voor niets voortdurend aansporingen om dicht bij de wet van God te blijven. Want: Hij is een wreker! Het heeft me verrast hoe belangrijk het Nieuwe Testament het leven hier en nu vindt. Aan de vruchten kent men de boom. Mijn leven staat onder die spanning. Ik vind het niet zo erg dat het geloof een ‘klassieke’ vreze Gods heeft. Ja, God is de liefdevolle Vader, maar Hij is ook de heilige God. Het is belangrijk om die twee kanten bij elkaar te houden; zó openbaart God zich.”

Naast promovendus was u tot voor kort ook gemeentepredikant. Heeft u weleens gepreekt over de wraak van God?

“Nee, dat heb ik toch niet aangedurfd, ik was bang dat mijn onderzoek en de prediking door elkaar heen gingen lopen. Ik heb wel een keer over het laatste oordeel gepreekt in het kader van de Heidelbergse Catechismus. Wat ik geregeld in preken doe, is benoemen dat ons leven onder hoogspanning staat. God laat niet over zich heenlopen, en genade brengt ook verplichtingen met zich mee.”

Waarom is het volgens u belangrijk om het over de wraak van God te hebben?

“Er zijn ook vandaag de dag mensen die het rechtssysteem te soft vinden, die vinden dat slachtoffers uiteindelijk geen recht gedaan wordt. Een van de redenen waarom we de wrekende kant van God niet weg moeten poetsen, is dat het troostend is dat er altijd íémand is die recht zal doen. Het recht hier op aarde kan in veel situaties voldoen, maar kan tegelijkertijd ook tekortschieten. Uiteindelijk zal God Zijn koninkrijk vestigen in deze wereld en Zijn recht doorzetten. Het ultieme voorbeeld is Hitler, die in dit leven zijn straf ontlopen heeft. Maar omdat God een wreker is, zal hij zijn straf niet voor eeuwig ontlopen. En ook voor Gods gemeente is er een troost: christenen hebben wereldwijd te maken met lijden en vervolging, soms zelfs gelegitimeerd door het rechtssysteem, maar uiteindelijk zal God overwinnen en recht doen.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen