Boekbespreking

Mijn broer de koning, door Gera Kraan-van den Burg, uitgave J. H. Kok N.V. te Kampen, prijs gebonden ƒ 4,95.

In deze roman voert de schrijfster ons naar het hof van Navarre. Jeanne d'Albret, de reformatorisch gezinde koningin van Navarre, overlijdt en laat twee kinderen achter: Henri en Catharine. Beiden blijven het protestantisme trouw ondanks de slinkse tegenwerking van Maria de Medici. Henri is de latere koning Hendrik IV van Frankrijk, die vooral bekend is door het edict van Nantes. Met zijn zuster Catharine drijft hij politieke handel. Zij kan de stem van haar hart niet volgen en huwen met hem, die zij liefheeft. Catharine is een belangrijk stuk in het politieke schaakspel van haar broer. Als zij 40 jaar is, laat Henri het huwelijk voltrekken tussen haar en de Rooms-katholieke Hertog van Lotharingen, 'n zwakke figuur, voor wie Catharine geen liefde gevoelt, hoewel ze later enige genegenheid voor hem weet op te brengen. Na door een wonderdokter behandeld te zijn om zwanger te kunnen worden, krijgt ze waanideeën en sterft dan.
Het is een goede roman, die ons verplaatst in een belangrijke tijd van de Franse geschiedenis, namelijk die van de strijd tussen de Roomsen en de Hugenoten. De schrijfster biedt zeer veel. Zij is zeer goed op de hoogte met de gebeurtenissen uit die tijd. De stijl lijkt mij hier en daar, als ik het zo zeggen mag, iets te verslag-achtig. Ook de figuren komen niet steeds even goed uit de verf. Toch had de schrijfster gezien haar andere geschriften een en ander nog wel iets levendiger kunnen doen. Niettemin zijn we dankbaar voor deze roman. Historische romans voorzien in een behoefte en hebben een blijvende betekenis. En Mevr. Kraan-v. d. Burg kan het. Moge dit haar laatste roman niet zijn.

O.

MEI-pockets, uitgave W. D. Meinema N.V. te Delft.

Zojuist verschenen er weer nieuwe deeltjes in de serie MEI-pockets, het moderne jeugdboek in zakformaat. No. 43: Jef Farèl en de onvindbare Arabier, door G. H. van Maren. Een strijd uit afgunst diep in de rimboe van Nigeria.
Een pracht verhaal, dat onze jongelui met spanning zullen lezen. Zelfs ouderen zal het boeien. No. 44: Prikkie gaat de boer op, door A. van Hartingsveldt. Dit is het vervolg op Prikkie van dezelfde schrijver, dat reeds verscheen onder no. 28. De jongelui, die dit deel lazen zullen zeker de verdere avonturen van het brutale, maar sympathieke schooiertje uit de Kromme Elleboogsteeg willen volgen. No. 45: Woestijnbloem, door Esma Kaih. Enige lyceïsten logeren bij een Hollandse familie in Cairo en beleven daar gezellige avonturen. Een interessant, sfeervol en levendig meisjesboek. No. 46: Gineke zoekt een baantje, door Liesbeth Lems. Een vlot geschreven boek over een meisje, dat gedurende een paar weken kinderverzorgster wordt en kennis maakt met een bakkersknecht, die een werkstudent blijkt te zijn. Zij raakt op de jongeman verliefd, maar ook haar nichtje blijkt dat te zijn. Gineke wint het echter. Een aardig boekje. Stuk voor stuk gezonde lektuur voor onze jeugd. Elk deeltje kost slechts f 1,25.

O.

Pakistan, door D. Ter Haar en J. Ter Haar-Kruize, Boeketreeks no. 35, uitgave J. H. Kok N.V. te Kampen, prijs ƒ 1,50.

Het echtpaar Ter Haar, dat dit boekje schreef, woonde enkele jaren in Pakistan, doorreisde dit land en maakte kontakt met vele Pakistani's. Over dit land, zijn bewoners, zijn religies, de zeden, de cultuur, enz. vertellen de heer en mevrouw Ter Haar in dit boek.
Pakistan is een voor ons nog weinig bekend land. Maar het laat al meer van zich spreken. Het bezit één van de oudste culturen van de wereld, terwijl men er thans bezig is een moderne beschaving op te bouwen. Het is een land van enorme mogelijkheden en tegenstellingen. Dit boek vertelt u daarvan op boeiende wijze. Die zich voor de wereld van het verre oosten interesseert moet het niet ongelezen laten.

O.

G. Puchinger — Colijn. Boeketreeks Kok te Kampen. Prijs ƒ 1,50.

Drs G. Puchinger schreef in het najaar van 1960 een aantal artikelen over de bekende staatsman Colijn in ,,Trouw". Die artikelen waren instructief om te lezen en trokken de aandacht. Puchinger — zelf lid van de Geref. Kerk (vrijgemaakt) — heeft de gave om boeiend over feiten en figuren uit het verleden te kunnen schrijven. Hij laat achtergronden en verbanden zien. Het verleden gaat daardoor voor ons leven. Het is te waarderen dat deze artikelen nu gebundeld voor ons liggen in nr. 33 van de Boeketreeks. Een goed idee van de Kamper uitgever. We kunnen de lezing van dit nummer hartelijk aanbevelen. Colijn wordt ons getekend zoals hij was. Geen volmaakt man, maar ook geen man, die we mogen verguizen omdat we het op bepaalde punten met hem niet eens waren. Dit boekje bedoelt geen biografie over Colijn te geven. De schrijver hoopt dat hij die nog eens zal kunnen schrijven. Wij hopen het met hem. Dit boekje is echt een aanloopje voor een biografie. Wie op de hoogte wil komen van het politieke beweeg van de eerste 40 jaren van deze eeuw, wordt hier door een goede gids prettig rondgeleid. Hartelijk aanbevolen.

J. H. V.

Moedertje aarde en het paradijs, verschenen in BK Boekenkring bij Bosch en Keuning N.V. te Baarn, prijs ƒ 4,90, voor leden van BKBK slechts ƒ 2,50, is een bloemlezing van een achttal verhalen uit de klassieke Russische literatuur van de schrijvers: Dostojewski, Toergenjew, Leo Tostoj, Ljesskow, Tsjechow, Boenin, Prisjwin en Sologoeb.

De verhalen zijn stuk voor stuk kunstwerkjes. Ondanks het feit, dat wij ze ontvangen in een tweedehandsvertaling — een Nederlandse vertaling van een Duitse vertaling — komt dit duidelijk uit. Er zijn in deze verhalen meestervertellers aan het woord. De figuren, die er in voorkomen, worden prachtig en overtuigend getekend.
De verhalen brengen ons in aanraking met het religieuze leven van de Russen uit de vóór-communistische tijd. Dit religieuze leven is weinig Bijbels. Het is zuiver mysticisme en is meer aan het heidendom dan aan de Bijbel ontsproten. De religieuze mens, de heilige, de monnik en de kluizenaar staan in het middelpunt. En de Christus, die er in voorkomt, is niet de Christus der Schriften.
Op de flap van het boek lezen we, dat naast zijn literaire waarde dit boek ook actuele betekenis heeft omdat het aantoont hoe groot het conflict tussen Christendom en communisme achter het ijzeren gordijn wel móét zijn.
Ik geloof dit niet. Het Christendom van het soort, dat ons in deze verhalen wordt getekend, lijkt mij machteloos om tegen het communisme een werkelijke dam op te werpen. Het kon wel eens zijn, dat het communisme juist bij zulk een Christendom ruime kansen heeft. Mystiek en verzetloosheid horen bij elkaar en religieuze en politieke mensverheerlijking verschillen niet zo machtig veel.

O.

De voorzeide leer, deel Ia, afl. 5, door Ds C. Vonk, uitgave drukkerij „Barendrecht" te Barendrecht.

Opnieuw een aflevering van deze prachtige studie van Ds Vonk. Dit is Schriftstudie, die we nodig hebben. Laten predikanten en studenten toch niet nalaten hiervan kennis te nemen. Hier wordt de Schrift geopend op een wijze, die ook voor de prediking prespectieven biedt. Deze 5de afl. handelt over de oprichting van het verbond van Horeb, waarbij leerzame opmerkingen worden geboden omtrent het verbondsboek (Ex. 20 : 22—23 : 33), over de geschiedenis van het gouden kalf en de oprichting van het heiligdom te Horeb. Over de betekenis van de tabernakel worden uitnemende dingen gezegd, waarbij een „platonische" wijze van uitleg wordt afgewezen. Nogmaals aanbevolen, ook voor de verenigingen.

O.

De wereld van het N. Testament door H. C. Kee en F. W. Young dl. I B.B.B.-serie nr. 24. Uitgave Bosch en Keuning, Baarn, prijs ƒ 2,90, voor abonnees ƒ 2,25.

De namen van de auteurs doen ons al zien dat we hier met een vertaling te doen hebben. Dit eerste deel wil een soort inleiding zijn tot het lezen en verstaan van het N. Testament. Het doet dit in de vorm van een reconstructie van de achtergronden en de ontwikkeling van de N.T. gemeente, die dan op haar beurt weer het N.T. zou hebben voortgebracht. Volgens de schrijvers is het N.T. „de neerslag van het levende geloof, dat leidde tot de opkomst van de Christelijke kerk". En zij menen dat „Slechts wanneer we begrip hebben voor dat geloof en voor de omstandigheden, waarin het onder woorden gebracht werd, kunnen we komen tot een werkelijk verstaan van het N. Testament" blz. 7.
In deze woorden ligt ons bezwaar tegen dit boekje. Al te sterke nadruk valt hier op de menselijke factor in het ontstaan van het N. Testament en de N.T.-gemeente.
Hoewel het een zeer helder geschrift is, is het te weinig positief in het belijden van het bijzonder karakter van het N.T. als deel van de openbaring Gods.
Te gemakkelijk wordt hier een plaats gegeven aan opvattingen, die het N. Testament tot een werk van mensen zonder meer maken.
Ik noem enkele punten. Het staat voor de auteurs zonder meer vast dat achter de synoptische evangeliën de z.g.n. bron Q. ligt blz. 69.
De echtheid van de Johanneïsche geschriften wordt te gemakkelijk dubieus gesteld, blz. 72.
Wat de vorming van de N.T. canon betreft wordt te gemakkelijk geponeerd dat dit een reaktie van de kerk was op de aktie van Marcion, blz. 74. Pleit echter de reductie die Marcion op de canon wilde toepassen niet veeleer voor het tegendeel?
Wat op pag. 109/10 gezegd wordt over de wonderen van Jezus trekt deze in de menselijke sfeer van het geloof der gemeente uit de eerste tijd. Wij moderne mensen kunnen deze wel psychisch en psychosomatisch benaderen! Bij de dodenopwekking is er volgens de auteurs veel voor om aan schijndood te denken.
Wat van de persoon van Jezus gezegd wordt houdt het midden tussen wat het geloof van de oergemeente in Hem gezien heeft en de kijk die Jezus op zichzelf gehad heeft.
Bij zulk een beschouwing is het begrijpelijk dat b.v. wanneer over het spreken van Jezus in de bergrede gehandeld wordt er sprake valt van „het optimisme van Jezus" dat hierin blijken zou, blz. 145.
Ik laat het bij deze enkele aanduidingen.
De vraag komt bij mij op: doet de B.B.B.- serie met het uitgeven van deze en dergelijke vertalingen eigenlijk wel goed werk? Juist nu het onvoorwaardelijk geloof in de Schriften als het Woord van God in het geding is, doen geschriften als dit m.i.z. ondermijnend werk. De populaire vorm, waarin deze stof gegeven wordt, bewerkt gemakkelijk dat zij, die de vragen, die hier op de achtergrond liggen niet kennen gewonnen worden voor moderne critische opvattingen ten opzichte van het N. Testament en heel de Heilige Schrift.
Een onvoorwaardelijke aanbeveling kan ik dan ook deze uitgave niet geven.

Kremer.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen